آيه: 108 وَلاَ تَسُبُّواْ الَّذِينَ يَدْعُونَ مِن دُونِ اللّهِ فَيَسُبُّواْ اللّهَ عَدْوًا بِغَيْرِ عِلْمٍ كَذَلِكَ زَيَّنَّا لِكُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ ثُمَّ إِلَى رَبِّهِم مَّرْجِعُهُمْ فَيُنَبِّئُهُم بِمَا كَانُواْ يَعْمَلُونَ
ترجمه:
و به (معبود) كساني كه غير خدا را مي خوانند ناسزا نگوييد كه آنان نيز از روي جهل و دشمني به خداوند ناسزا مي گويند. ما اين گونه عمل هر امّتي را برايشان جلوه داديم . سپس بازگشت آنان به سوي پروردگارشان است ، پس خداوند آنان را به آنچه مي كردند خبر مي دهد.نكته ها:
خداوند، انسان را چنان آفريده كه چه كارهاي خوب و چه كارهاي بد، كم كم در روح او تأثير مي گذارد و به آن عادت مي كند. از اين رو، زينت دادن كارها گاهي به خدا نسبت داده شده ، (زينّا)، كه خالق اين تأثير است ، و گاهي به شيطان نسبت داده شده كه از طريق وسوسه و وعده ، زشت ها را زيبا جلوه مي دهد. (زيّن لهم الشّيطان ) (446) .حضرت علي (ع) در جنگ صفّين به سربازان خود توصيه مي كرد كه به پيروان معاويه دشنام و ناسزا نگويند، بلكه سيماي آنان را مطرح كنند كه بهتر از دشنام است . (447) .اميرالمؤمنين علي (ع) فرمودند: از مصاديق دشنام به خدا، دشنام به ولي ّ خداست . (448) .حساب لعن و نفرين و برائت ، از حساب دشنام و ناسزا جداست . لعن و برائت كه در آيات ديگر قرآن از سوي خداوند اعلام شده ، در واقع بيانگر اظهار موضع ما در برابر ستمگران و مشركان است كه بيزاري خود را از راه آنان اعلام مي كنيم . (لعنه اللّه علي الظالمين ) (449) ، (برائه من الله ...) (450) .پيام ها:
1- احساسات خود را نسبت به مخالفان كنترل كنيم و از هرگونه بد دهني و ناسزا بپرهيزيم . (لاتسبّوا)2- به بازتاب برخوردهاي خود توجّه كنيم . (لاتسبّوا... فيسبّواالله )3- با فحش و ناسزا، نمي توان مردم را از مسير غلط باز داشت . (لا تسبّوا)4- ناسزاگويي ، عامل بروز دشمني و كينه و ناسزا شنيدن است . (لاتسبّوا... فيسبّوا... عدوا)5- دشنام ، يا نشانه نداشتن منطق است ، يا نداشتن ادب و يا صبر. (مسلمان با پرهيز از ناسزا، بايد نشان دهد كه صبر و منطق و ادب دارد.) (لا تسبّوا)6- هر كاري كه سبب توهين به مقدّسات شود، حرام است . (فيسبّوا الله )7- استفاده از حربه ي دشنام وناسزا، در نهي از منكر و تبليغات ومناظرات ممنوع است . (لاتسبّوا)8- كاري كه سبب كشيده شدن ديگران به گناه وحرام مي شود، حرام است . (451) (لاتسبّوا... فيسبّوا)9- گاهي انسان ناخودآگاه در گناه ديگران شريك مي شود، آنجا كه مقدّمات گناه ديگران را فراهم كند. (فيسبّواالله )10- از سنّت هاي الهي ، زيبا جلوه كردن اعمال امّت ها در نظر آنان است . (زيّنا لكل ّامّمه عملهم ) (هر امّتي اعمال خود را هرچند ناحق ّ باشد، زيبا مي پندارد)11- جلوه نمايي و زيباديدن ، نشانه ي حقانيّت نيست . (زيّنا لكل امّه عملهم )12- آگاه كردن مردم از كرده هاي خويش در قيامت ، از شئون ربوبيّت الهي است . (الي ربّهم مرجعهم فينبّهم ...)446-انعام ، 43
447-نهج البلاغه ، كلام 206
448-تفسير الميزان
449-هود، 18
450-توبه ، 1
451-تفسير مجمع البيان