آيه: 34 وَلَقَدْ كُذِّبَتْ رُسُلٌ مِّن قَبْلِكَ فَصَبَرُواْ عَلَى مَا كُذِّبُواْ وَأُوذُواْ حَتَّى أَتَاهُمْ نَصْرُنَا وَلاَ مُبَدِّلَ لِكَلِمَاتِ اللّهِ وَلَقدْ جَاءكَ مِن نَّبَإِ الْمُرْسَلِينَ
ترجمه:
و همانا پيش از تو نيز پيامبراني تكذيب شدند، ليكن در برابر آنچه تكذيب شدند و آزار ديدند صبر كردند، تا ياري ما به آنان رسيد. (تو نيز چنين باش زيرا) براي كلمات (و سنّت هاي ) خداوند، تغيير دهنده اي نيست . قطعا از اخبار پيامبران براي تو آمده است (و با تاريخ آنان آشنايي ).نكته ها:
((كلمات ))، به معناي سنّت هاي الهي است : (ولقد سبقت كلمتنا لعبادنا المرسلين انّهم لهم المنصورون وان ّ جندنا لهم الغالبون ) (301) .تاريخ ، سرچشمه ومنبعي پذيرفته شده براي شناخت حوادث است . از صبر انبياي پيشين و نابودي اقوامي چون قوم هود وصالح ولوط و ... كه تكذيب كردند، بايد عبرت گرفت ، سنّت و برنامه الهي ، فرستادن رسولان وآزادي مردم در انتخاب است . كافران را به كيفر مي رساند و رسولان را در راه دعوت ، امداد مي كند.در آيات متعدّدي از قرآن خداوند ياري و پيروزي رهبران و مؤمنان صابر را بر خود لازم دانسته است از جمله :.(كتب اللّه لاغلبن ّ أنا و رسلي ) (302) .(وكان حقّا علينا نصر المؤمنين ) (303) .(انّا لننصر رسلنا) (304) .(ولينصرن ّ الله من ينصره ) (305) .پيام ها:
1- راه حق ّ، هيچگاه هموار نبوده و تحقق ّ آرمان انبيا همراه با تحمّل مشكلات بوده است . (فصبروا علي ما كذّبوا)2- يكي از بهترين اهرم هاي مقاومت در برابر شدايد، بيان امدادهاي الهي است . (فصبروا... حتّي اتاهم نصرنا)3- رهبران ، انتظار اطاعت همه را نداشته باشند. (كذّبوا)4- شرط اصلي پيروزي ، صبر است . (فصبروا... حتّي اتاهم نصرنا) (خداوند به صابران ، نويد پيروزي مي دهد)5- دشمنان از هيچ تلاشي عليه حق ، كوتاهي نمي كنند، خواه تكذيب باشد و خواه آزار. (كذّبوا، اوذوا)6- صبر مستمر، زمينه ساز نزول نصرت و رحمت الهي است . (فصبروا... حتّي أتاهم نصرنا) 7- حق ّق، پيروز است . (اتاهم نصرنا)8- سنّت هاي الهي تغيير ناپذير است و خداوند خلف وعده نمي كند. (لامبدّل لكلمات اللّه )9- هر كس بايد نمونه هاي مشابه خود را در تاريخ بشناسد. خداوند خطاب به پيامبر مي فرمايد: (و لقد جائك من نباء المرسلين )10- از زحمات و رنج هاي پيشينيان بايد ياد و قدرداني كرد. (و لقد جاءك من نباء المرسلين )301-صافّات ، 171 ، 173
302-مجادله ، 21
303-روم ، 47
304-غافر، 51
305-حج ، 40