آيه: 59 وَعِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لاَ يَعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ وَيَعْلَمُ مَا فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَا تَسْقُطُ مِن وَرَقَةٍ إِلاَّ يَعْلَمُهَا وَلاَ حَبَّةٍ فِي ظُلُمَاتِ الأَرْضِ وَلاَ رَطْبٍ وَلاَ يَابِسٍ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ
ترجمه:
و گنجينه هاي غيب ، تنها نزد خداست و جز او كسي آن را نمي داند و آنچه را در خشكي ودرياست مي داند، وهيچ برگي از درخت نمي افتد جز آنكه او مي داند و هيچ دانه اي در تاريكي هاي زمين وهيچ تر وخشكي نيست ، مگر آنكه (علم آن ) در كتاب مبين ثبت است .نكته ها:
((مفاتح ))، يا جمع ((مفتح )) به معناي گنجينه و خزانه است ، يا جمع ((مفتاح )) به معناي كليد است ، ولي معناي اوّل مناسب تر است . (356) .كلمه ي تر و خشك ، كنايه از همه ي چيزهايي است كه مقابل همند، مثل مرگ و حيات ، سلامتي و مرض ، فقر و غنا، نيك و بد، مجرّد و مادّي . اين مطلب در آيه ي (و كل ّ شي ء أحصيناه في امام مبين ) (357) نيز بيان شده است .شايد مراد از سقوط برگ ها، حركات نزولي و مراد از دانه هاي در حال رشد زير زمين ، حركات صعودي باشد. (358) .پيام ها:
1- دليل آنكه عذاب عجولانه اي كه كفّار تقاضا مي كنند فرا نمي رسد، علم خداوند به اسرار هستي است . (ما تستعجلون ... و عنده مفاتح الغيب )2- احكام الهي بر اساس آگاهي او بر غيب و شهود است . (ان الحكم الاّللّله و عنده مفاتح الغيب )3- دامنه ي علم غيب ، گسترده تر از علوم عادّي است . (زيرا قرآن درباره آن تعبير انحصاري دارد.) (لا يعلمها الاّ هو)4- بر خلاف كساني كه مي گويند خداوند تنها به كليّات علم دارد، خداوند به همه چيز دانا و از همه ي جزئيّات هستي آگاه است . پس بايد مواظب اعمال خود باشيم . (لا تسقط من ورقه...)5- جز خداوند، هيچكس از پيش خود علم غيب ندارد. (و عنده مفاتح الغيب لايعلمها الاّ هو)6- در جهان ، مركزيّتي براي اطلاعات وجود دارد. (في كتاب مبين )7- نظام هستي ، طبق برنامه ي پيش بيني شده اي طراحي شده است . (كتاب مبين )356-تفسير الميزان
357-يس ، 12
358-تفسير في ظلال القرآن