آيه: 44 فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُكِّرُواْ بِهِ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ أَبْوَابَ كُلِّ شَيْءٍ حَتَّى إِذَا فَرِحُواْ بِمَا أُوتُواْ أَخَذْنَاهُم بَغْتَةً فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ - تفسیر نور سوره الأنعام نسخه متنی

آيه: 44 فَلَمَّا نَسُواْ مَا ذُكِّرُواْ بِهِ فَتَحْنَا عَلَيْهِمْ أَبْوَابَ كُلِّ شَيْءٍ حَتَّى إِذَا فَرِحُواْ بِمَا أُوتُواْ أَخَذْنَاهُم بَغْتَةً فَإِذَا هُم مُّبْلِسُونَ

ترجمه:

پس چون اندرزهايي را كه به آنان داده شده بود فراموش كردند، درهاي هرگونه نعمت را به رويشان گشوديم (و در رفاه و ماديات غرق شدند) تا آنگاه كه به آنچه داده شدند دلخوش كردند، ناگهان آنان را (به عقوبت ) گرفتيم پس يكباره محزون و نوميد گرديدند.

نكته ها:

((مبلسون )) از ((ابلاس ))، به معناي حزن و اندوه همراه با يأس است . حالتي كه مجرمان ، هنگام پاسخ نيافتن در دادگاه پيدا مي كنند. (331) .

در دو آيه ي قبل فرمود: ما افرادي را گرفتار مي كنيم تا تضرّع كنند، در اين آيه مي فرمايد:.

برخي در لحظه هاي گرفتاري هم خدا را فراموش مي كنند. (نسوا ما ذكّروا...).

در قرآن مي خوانيم : (و عسي ان تحبّوا شيا وهو شرّ لكم ) (332) ، چه بسا چيزي را دوست داريد، در حالي كه براي شما شرّ است و حضرت علي (ع) مي فرمايد: ((اذا رأيت سبحانه يتابع عليك نعمه و أنت تعصيه فاحذره )) (333) اگر ديدي خداوند نعمت هايش را بر تو مدام مي دهد، ولي تو گناه مي كني ، پس به هوش باش ، چه بسا اين لطفها عاقبت خوشي ندارد.

دنيا وبهره هايش ، هم مي تواند براي انسان نعمت باشد، هم نقمت . در آيه مورد بحث ، دنيا نقمت به حساب آمده است . امّا ايمان وتقوي ، بركات آسمان وزمين را براي اهلش به دنبال دارد، چنانكه در آيه 96 سوره اعراف آمده است : (ولو أن ّ أهل القري آمنوا واتّقوا لفتحنا عليهم بركات من السماء والارض )، بنابراين غفلت ، درهاي خير را بر روي انسان مي بندد.

پيامبر اكرم (ص )فرمودند: ((اذا رأيت اللّه يعطي علي المعاصي فان ذلك استدراج منه ))، اگر مشاهده كردي كه دنيا به كام گنهكاران است خوشحال مباش ، زيرا اين استدراج الهي و به تدريج هلاكت كردن اوست . (334) و آنگاه حضرت اين آيه را تلاوت فرمودند.

امام باقر(ع)در تأويل آيه فرمودند: چون مردم ولايت علي بن ابي طالب (ع)را ترك كردند و حال آنكه به آن امر شده بودند، ((فلمّا نسوا...))، دولت آنان را در دنيا بسط داديم ، ((فتحنا عليهم ...)) تا حضرت قائم (ع)قيام كند، ((حتّي ... أخذناهم بغته)). (335) .

پيام ها:

1- هميشه رفاه زندگي ، علامت رحمت نيست ، گاهي زمينه ي عقوبت است . (نسوا فتحنا)

2- مهلت دادن به مجرمان و سرگرم شدن خلافكاران ، يكي از سنّت هاي الهي است . (فلمّا نسوا...فتحنا)

3- قهر خداوند بعد از اتمام حجّت است . (نسوا ما ذكّروا...اخذناهم )

4- تنگناها و گشايش ها به دست خداست . (اخذنا... فتحنا)

5- مرگ و قهر الهي ، ناگهاني مي آيد، پس بايد هميشه آماده بود. (بغته)

6- شادي عيّاشان ، ناگهان به ناله ي مأيوسانه تبديل خواهد شد. (فرحوا مبلسون )

331-تفسير الميزان
332-بقره ، 216
333-نهج البلاغه ، حكمت 25
334-تفسير مجمع البيان
335-تفسير عيّاشي