،" وَ أَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ" «4».و اما اينكه بعضى «5» گفتهاند" تعبير به انزال از اين جهت است كه ارزاق بندگان همه از باران است كه از سمت بالا يعنى از آسمان نازل مىشود" سخن درستى نيست، زيرا صرفنظر از اينكه وجهى عوامانه است، شامل همه آن مواردى كه در بارهاش تعبير به انزال شده نمىگردد، از قبيل آيه سوره زمر، كه حتى گاو و گوسفند و امثال آن را، و آيه سوره حديد كه آهن را نازل از ناحيه خداى تعالى دانسته، و اتفاقا رزقى كه در آيه مورد بحث آمده و فرموده كه از ناحيه خدا نازل شده، و مردم بعضى را حلال و بعضى را حرام كردهاند، چهار پايان يعنى شتر و گوسفند است، كه مشركين به بعضى از آنها عنوان" وصيله" دادند و بعضى را" سائبه" خواندند و بعضى ديگر را" حام" و ...حرف" لام" در جمله" لكم"، لام غايت است و معناى نفع را افاده مىكند، و به آيه چنين معنا مىدهد كه: خداى تعالى به سود شما و به خاطر شما و براى اينكه شما بهرهمند شويد رزق را برايتان نازل كرده. چون ماده انزال اگر متعدى بشود با حرف" على" و يا حرف" الى" متعدى مىشود، و به همين جهت- كه گفتيم لام معناى نفع را افاده مىكند- است كه آيه شريفه معناى اباحه و حليت را مىرساند و مىفرمايد: خدا رزق شما را نازل كرد تا براى شما مباح و حلال باشد، ولى شما بعضى را بر خود حرام و بعضى را حلال كرديد، و باز همين معنا باعث شده كه كلمه" حرام" را قبل از حلال بياورد و بفرمايد:" فَجَعَلْتُمْ مِنْهُ حَراماً وَ حَلالًا"، يعنى خداى تعالى با انزال رزق، آن را برايتان حلال كرد تا شما در زندگيتان از آن بهرهمند شويد، ولى شما از پيش خود آن رزق را دو قسم كرديد، قسمى را حرام و قسمى ديگر را حلال.
(1) هيچ چيزى نيست مگر آنكه خزينههايش نزد ما است و ما آن را نازل نمىكنيم مگر به اندازهاى معلوم. " سوره حجر، آيه 21"(2) رزق شما و آنچه كه وعده آن را به شما دادهاند در آسمان است." سوره ذاريات، آيه 22"(3) و براى شما از چهارپايان هشت جفت نازل كرد." سوره زمر، آيه 6"(4) ما آهن را كه به شدت سخت است نازل كرديم." سوره حديد، آيه 25"(5) تفسير روح المعانى، ج 12، ص 142- تفسير الكبير، ج 17، ص 120.