سلطنت و احاطه تام الهى بر اعمال بشر
...
سلطنت و احاطه تام الهى بر اعمال بشر، شهادت و علمى است كامل و فراگيرنده همه اعمال از همه خلائق حتى پيامبر خدا (ص)
و به هر حال، تحول مذكور در خطاب آيه براى اين است كه اشاره كند به اينكه سلطنت و احاطه تام الهى كه بر اعمال واقع مىشود، شهادت و علمى است به كاملترين وجهش، و شهادت و علمى است بر كل اعمال و بر همه جهات اعمال، و احدى از خلائق از آن مستثناء نيست، نه هيچ پيامبرى، نه هيچ مؤمنى و نه هيچ مشركى، شهادت و علمى است كه هيچ عملى از اعمال نيز از آن مستثناء نيست، پس مبادا كسى توهم كند كه از اعمال رسول خدا (ص) چيزى بر خداى تعالى پوشيده مىماند و در روز قيامت به حساب اعمال آن جناب رسيدگى نمىشود، نه، شخص رسول خدا (ص) هم بايد همين اعتقاد را در باره پروردگارش داشته و مراقب اعمال خود باشد.در آيه مورد بحث با اينكه جمله" وَ ما تَكُونُ فِي شَأْنٍ" تمامى اعمال رسول خدا (ص) را شامل بود، مع ذلك تنها بر يكى از اعمال آن جناب انگشت گذاشته شده و آن مساله" تلاوت قرآن" است، و اين به منظور اشاره به اهميت اين عمل و عنايت بيشتر به آن است.در اين آيه دو نكته به چشم مىخورد، اول اينكه در موعظه به رسول خدا (ص) و به امتش تشديد شده، و دوم اينكه آنچه از قرآن كه رسول خدا (ص) براى مردم مىخوانده به وحى الهى بوده و كلام خداى تعالى نه دستخوش تغيير مىشود و نه باطل در آن راه مىيابد، نه رسول خدا (ص) در گرفتن آن وحى دچار اشتباه مىشود و نه در تلاوت آن براى مردم، و بنا بر اين مضمون آيه شريفه نزديك به مضمون آيه زير است كه مىفرمايد: " عالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلى غَيْبِهِ أَحَداً إِلَّا مَنِ ارْتَضى مِنْ رَسُولٍ فَإِنَّهُ يَسْلُكُ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَ مِنْ خَلْفِهِ رَصَداً لِيَعْلَمَ أَنْ قَدْ أَبْلَغُوا رِسالاتِ رَبِّهِمْ" «1»." وَ ما يَعْزُبُ عَنْ رَبِّكَ مِنْ مِثْقالِ ذَرَّةٍ ..." - كلمه" عزوب" كه فعل مضارع" يعزب" از آن گرفته شده به معناى غيبت و دورى و خفاء است،
(1) خدا عالم به غيب است، و احدى از خلائق را مسلط و محيط بر غيب خود نمىكند مگر رسولى كه خودش بپسندد (تازه) در مورد آن رسول رقيبانى در كمين مىگمارد تا معلوم كند اين رسولان رسالت پروردگارشان را ابلاغ كردهاند. " سوره جن، آيات 26- 28"