ترجمه تفسیر المیزان جلد 10

كرامت قرب خود اختصاص داده و هيچ واسطه‏اى بين آنان و بين خداى تعالى نيست. به آيه زير توجه بفرمائيد كه چگونه خداى تعالى را از توصيف خلق منزه دانسته و تنها توصيف بندگان مخلص را امضاء مى‏كند:

" سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ إِلَّا عِبادَ اللَّهِ الْمُخْلَصِينَ" «1».

و به همين جهت است كه مى‏بينيم خداى عز و جل حمد كسى را در كلام مجيدش نقل نكرده الا حمد افراد انگشت‏شمارى از انبياى گرامش را، مانند نوح، ابراهيم، محمد، داوود و سليمان (عليهم صلوات اللَّه). در گفتگويش با جناب نوح (ع) فرموده:" فَقُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي نَجَّانا مِنَ الْقَوْمِ الظَّالِمِينَ" «2» و از جناب ابراهيم (ع) حكايت كرده كه گفت:" الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي وَهَبَ لِي عَلَى الْكِبَرِ إِسْماعِيلَ وَ إِسْحاقَ" «3»، و در چند جا كه دستوراتى به رسول اسلام (ص) مى‏دهد مى‏فرمايد:

" قُلِ الْحَمْدُ لِلَّهِ" «4»، و از داوود و سليمان (ع) حكايت كرده كه:" وَ قالا الْحَمْدُ لِلَّهِ" «5».

هم چنان كه در چند جاى كلام مجيدش حمد اهل بهشت را حكايت كرده است، مانند:

" وَ قالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي هَدانا لِهذا" «6»" وَ قالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي أَذْهَبَ عَنَّا الْحَزَنَ" «7»

" وَ قالُوا الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِي صَدَقَنا وَعْدَهُ" «8»" وَ آخِرُ دَعْواهُمْ أَنِ الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ".

از آيه مورد بحث استفاده مى‏شود كه خداى سبحان، مؤمنين از اهل بهشت را سرانجام به بندگان مخلص خود ملحق مى‏سازد، پس اين آيه دلالت دارد بر وعده‏اى جميل و بشارتى عظيم به مؤمنين.

(1) منزه است خداى تعالى از آنچه خلق در توصيفش مى‏گويند، مگر توصيف بندگان مخلص او.

" سوره صافات، آيات 159 و 160".

(2) بگو سپاس خداى را كه ما را از شر قوم ستمكار نجات بخشيد." سوره مؤمنون، آيه 28".

(3) حمد خداى را كه در پيرى اسماعيل و اسحاق را به من بخشيد." سوره ابراهيم، آيه 39".

(4) بگو حمد از آن خدا است." سوره نمل، آيه 93"

(5) گفتند: الحمد للَّه" سوره نمل، آيه 15".

(6) و گفتند حمد خدايى را سزا است كه ما را براى رسيدن به چنين سرانجامى هدايت فرمود.

" سوره اعراف، آيه 43"

(7) و گفتند حمد آن خدايى را كه اندوه و دلواپسى را از ما ببرد." سوره فاطر، آيه 34"

(8) و گفتند حمد آن خدايى را سزا است كه به وعده‏اى كه به ما داده بود وفا كرد." سوره زمر، آيه 74".