پس همانطور كه اگر مى‏گفت: اى مردم آنچه من به شما خواهم گفت انذارى مبين است، با بيانى اجمالى و كوتاه‏ترين بيان فهمانده بود كه رسالتش چه جنبه‏اى دارد، حالا هم كه گفته: من نذيرى مبين هستم، همان اجمال را رسانده است، با اين تفاوت كه در اين تعبير يك نكته اضافى نيز هست و آن بيان وضع خودش است كه فهمانده خيال نكنيد من همه‏كاره عالمم، نه، من تنها پيام و رسالتى از ناحيه خداى تعالى- همه‏كاره عالم- دارم، و آن اين است كه شما را از عذاب او انذار كنم. و خلاصه آن نكته اين است كه من تنها يك نامه‏رسان و يك واسطه هستم.

نوح (ع) نذير مبين بوده و رسالتش
...

نوح (ع) نذير مبين بوده و رسالتش باز داشتن مردم از عبادت غير خدا و انذارشان از عذاب بوده است‏ ‏

" أَنْ لا تَعْبُدُوا إِلَّا اللَّهَ إِنِّي أَخافُ عَلَيْكُمْ عَذابَ يَوْمٍ أَلِيمٍ" اين جمله بيان ديگرى است براى آن رسالتى كه در جمله:" إِنِّي لَكُمْ نَذِيرٌ مُبِينٌ" آورده بود، كه برگشت هر دو وجه به يك چيز است. و كلمه" أن" در جمله" أَنْ لا تَعْبُدُوا" به هر حال تفسيرى است، و معناى جمله اين است كه رسالت من" لا تعبدوا- عبادت نكنيد" است، رسالتم اين است كه شما را از راه انذار و تخويف، از عبادت غير خداى تعالى نهى كنم.

پس نظر ما اين شد كه جمله" أَنْ لا تَعْبُدُوا ..." تفسير است براى جمله" إِنِّي لَكُمْ نَذِيرٌ مُبِينٌ"، ولى بعضى «1» از مفسرين آن را بدل آن جمله و يا مفعول كلمه" مبين" گرفته‏اند كه بنا بر بدليت معنا چنين مى‏شود:" و لقد ارسلنا نوحا الى قومه أن لا تعبدوا ..."، و بنا بر مفعول بودن چنين مى‏شود:" إِنِّي لَكُمْ نَذِيرٌ مُبِينٌ أَنْ لا تَعْبُدُوا- من براى شما بيم دهنده بوده و بيانگر اين هستم كه غير خدا را نپرستيد" و شايد سياق آيه از ميان اين سه وجه قول ما را تاييد كند.

و ظاهرا منظور از عذاب يوم عظيم عذاب انقراض باشد، نه خصوص عذاب آخرت و نه مطلق عذاب،- أعم از عذاب آخرت و عذاب انقراض- دليل بر اين گفتار ما يكى از پاسخ‏هايى است كه در همين آيات، قوم نوح به آن جناب داده و گفتند:" يا نُوحُ قَدْ جادَلْتَنا فَأَكْثَرْتَ جِدلَنَا فَأْتِنا بِما تَعِدُنا إِنْ كُنْتَ مِنَ الصَّادِقِينَ قالَ إِنَّما يَأْتِيكُمْ بِهِ اللَّهُ إِنْ شاءَ" «2»، و ظاهر اين‏
گفت و شنود اين است كه منظور از عذاب، عذاب انقراض است.

(1) روح المعانى، ج 12، ص 36، چاپ بيروت.

(2) اى نوح با ما سر به سر گذاشته‏اى و حوصله ما را به سر بردى، اگر راست مى‏گويى آن عذابى كه با آمدنش تهديدمان مى‏كنى بياور، گفت: خدا اگر بخواهد مى‏آورد.