لطفا منتظر باشید ...
كيفيت و مكان نزول سوره يونس و بيان غرض و آهنگ كلى اين سوره مباركه
بيان آيات
اين سوره مباركه- همانطور كه از آياتش پيداست- در مكه نازل شده و از سورههايى است كه نزول آن در اوائل بعثت بوده، و اين سوره بطورى كه از پيوستگى و اتصال آيات كريمهاش پيداست يكباره نازل شده است. ولى بعضى «1» از مفسرين سه آيه از اين سوره را كه از جمله" فَإِنْ كُنْتَ فِي شَكٍّ مِمَّا أَنْزَلْنا إِلَيْكَ ..." «2» شروع مىشود استثناء كرده و گفتهاند كه اين سه آيه در مدينه نازل شده است. و بعضى «3» ديگر آيه" وَ مِنْهُمْ مَنْ يُؤْمِنُ بِهِ وَ مِنْهُمْ مَنْ لا يُؤْمِنُ بِهِ وَ رَبُّكَ أَعْلَمُ بِالْمُفْسِدِينَ" «4» را استثناء كرده و گفتهاند در مدينه و در باره يهوديان نازل شده، و ليكن از الفاظ اين آيات هيچ دليلى بر اين دو قول ديده نمىشود.و غرض اين سوره، يعنى آن هدفى كه سوره براى بيان آن نازل شده، عبارت است از تاكيد مردم به التزام به توحيد، و اين تاكيد را از راه بشارت و انذار انجام داده، گويا اين سوره بعد از آنكه مشركين، مساله وحى را انكار كردند و قرآن را سحر خواندند نازل شده، و ادعاى آنان را به اين بيان رد كرده كه: قرآن كتابى است آسمانى و نازل شده به علم خداى تعالى، و آنچه از معارف توحيد كه در آن است از قبيل وحدانيت خداى تعالى و علم و قدرت او، و اينكه خلقت منتهى به او است، و سنتهاى عجيبى كه در خلقت عالم دارد، و اينكه خلق همگى با اعمالشان به سوى او بر مىگردند، و در برابر آنچه كردهاند جزاء داده مىشوند- خير باشد جزاى خير داده مىشوند و شر باشد جزاى شر- همه و همه امورى است كه آيات آسمان و زمين بر آن دلالت دارد، و عقل سالم نيز به سوى آن راهنمايى مىكند. پس، همه اينها معانى و معارفى است حق، و معلوم است كه كلامى كه بر چنين معارفى دلالت مىكند كلام حكيم است، و سحر باطلى كه با عباراتى شيرين و فريبنده زينت شده نمىتواند حاكى از چنين معارفى باشد.دليل بر آنچه گفتيم اين است كه خداى تعالى سوره مورد بحث را با گفتار در باره تكذيب دشمنان نسبت به قرآن كريم آغاز نموده و فرموده: " أَ كانَ لِلنَّاسِ عَجَباً أَنْ أَوْحَيْنا ... قالَ الْكافِرُونَ إِنَّ هذا لَساحِرٌ مُبِينٌ" و با لحنى چون:" وَ اتَّبِعْ ما يُوحى إِلَيْكَ" ختم فرموده است، و
(1) مجموعة من التفاسير، ج 3، ص 224.(2) آيات 94- 95- 96.(3) مجموعة من التفاسير، ج 3، ص 224.(4) سوره يونس آيه 40.
