و در باره زنده كردن و ميراندن
مىفرمايد:" وَ أَنَّهُ هُوَ أَماتَ وَ أَحْيا" «1»
و نيز مىفرمايد:" اللَّهُ يَتَوَفَّى الْأَنْفُسَ حِينَ مَوْتِها" «2»
و در باره آفرينش مىفرمايد:" اللَّهُ خالِقُ كُلِّ شَيْءٍ" «3»
و نيز آيات ديگرى از اين قبيل در كتاب مجيدش هست، و ليكن در عين حال همه اين آيات به وسيله آياتى ديگر تفسير شده، نظير آيه زير كه در باره علم به غيب مىفرمايد:" عالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلى غَيْبِهِ أَحَداً إِلَّا مَنِ ارْتَضى مِنْ رَسُولٍ"«4»
و در باره ميراندن غير خودش مىفرمايد:" قُلْ يَتَوَفَّاكُمْ مَلَكُ الْمَوْتِ" «5»
و در باره زنده كردن غير خودش از عيسى (ع) حكايت كرده كه گفت:" وَ أُحْيِ الْمَوْتى بِإِذْنِ اللَّهِ" «6»
و در مساله آفريدن غير خودش مىفرمايد:" وَ إِذْ تَخْلُقُ مِنَ الطِّينِ كَهَيْئَةِ الطَّيْرِ بِإِذْنِي فَتَنْفُخُ فِيها فَتَكُونُ طَيْراً بِإِذْنِي" «7».
و نيز آيات ديگرى از اين قبيل كه اگر ما اين دسته آيات را ضميمه آن دسته ديگر كنيم شكى باقى نمىماند در اينكه مراد از آيات دسته اول كه علم به غيب و خلق و غيره را از غير خدا نفى مىكرد، اين است كه اين امور به نحو استقلال و اصالت، مختص به خداى تعالى است، و مراد از آياتى كه آن امور را براى غير خداى تعالى اثبات مىكرد، اين است كه غير خداى تعالى نيز ممكن است به نحو تبعيت و عدم استقلال داراى آن امور شود.
پس كسى كه چيزى از علم غيب و قدرت غيبى را از غير طريق فكر و قدرت بشرى، و خارج از مجراى عادى و طبيعى براى غير خداى تعالى يعنى انبياء و اولياى او اثبات مىكند،- هم چنان كه در روايات و تواريخ بسيارى اثبات شده و در عين حال اصالت و استقلال را از آن حضرات در اينگونه امور نفى كرده و مىگويد: اين حضرات بطور استقلال علم غيب و قدرت غيبى ندارند، و هر چه از آنان به ظهور رسيده به اذن خدا و به افاضه وجود او بوده- تناقضى نگفته، بلكه سخنى منطقى گفته است.
(1) و اينكه تنها او است كه مىميراند و زنده مىكند." سوره نجم، آيه 44"
(2) خدا است كه جانها را هنگام مردنش مىگيرد." سوره زمر، آيه 42"
(3) آفريدگار هر چيزى تنها خدا است." سوره زمر، آيه 62"
(4) داناى غيب است، و احدى را بر غيب خود احاطه نمىدهد مگر رسولى كه او براى اين موهبت بپسندد.
" سوره جن، آيه 26 و 27"
(5) بگو ملك الموت شما را مىميراند." سوره سجده، آيه 11"
(6) و مردگان را به اذن خدا زنده مىكنم." سوره آل عمران، آيه 49"
(7) و آن زمان كه به دستور من از گل مجسمهاى به شكل مرغ مىساختى و در آن مىدميدى، و به اذن من طيرى زنده مىشد." سوره مائده، آيه 110"