ترجمه تفسیر المیزان جلد 10

و كلمه" عجوز" به معناى سالخوردگى زنان، و كلمه" بعل" به معناى شوهر و يا به عبارتى ديگر همسر زن است و معناى اصلى اين كلمه كسى است كه قائم به امرى بوده و در آن امر
مستغنى از غير باشد، مثلا به درخت خرمايى كه بى نياز از آبيارى با آب نهر و چشمه است و به آب باران اكتفاء مى‏كند بعل مى‏گويند و نيز به صاحب و رب (همنشين و مربى) بعل گويند، كلمه" بعلبك" هم (كه امروز نام شهرى در لبنان است) از همين باب است چون در قديم هيكل و معبد بعضى از بت‏ها در آنجا قرار داشت.

و كلمه" عجيب"- بر وزن فعيل- صفت مشبهه از ماده عجب است، و" تعجب" حالتى است كه به انسان در هنگام ديدن چيزى كه سبب آن را نمى‏داند دست مى‏دهد و به همين جهت بيشتر در مواقع استثنايى و نادر به آدمى دست مى‏دهد چون در اين مواقع معمولا انسان سبب حادثه را نمى‏داند و اينكه همسر ابراهيم (ع) گفت:" يا وَيْلَتى‏ أَ أَلِدُ ..."

گفتارش در مورد تعجب و تحسر بوده، چون وقتى بشارت ملائكه را شنيده آن حالتى كه يك پير زن نازا از همسر پير مردش باردار شده و دارد بچه‏اش را مى‏زايد در نظرش مجسم شده و معلوم است كه چنين پيشامدى سابقه نداشته و قهرا امرى شگفت‏آور خواهد بود، علاوه بر اين، از نظر افكار عمومى مردم نيز وضعى ننگ‏آور و زشت است و خنده و تمسخر مردم را برمى‏انگيزد و چنين چيزى مايه رسوايى است." قالُوا أَ تَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ رَحْمَتُ اللَّهِ وَ بَرَكاتُهُ عَلَيْكُمْ أَهْلَ الْبَيْتِ إِنَّهُ حَمِيدٌ مَجِيدٌ" كلمه" مجيد" از مجد است كه به معناى كرم و بزرگوارى است و مجيد به معناى كريم است و كريم به كسى گويند كه خوان و سفره‏اى گسترده داشته باشد و خيرش براى مردم بسيار باشد، بقيه مفردات آيه در سابق معنا شد.

جمله" أَ تَعْجَبِينَ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ" استفهامى است انكارى، يعنى فرشتگان تعجب همسر ابراهيم را انكار كردند براى اينكه تعجب همانطور كه گفتيم ناشى از بى خبرى از سبب حادثه و بعيد دانستن آن است و حادثه‏اى كه پديد آورنده‏اش خداى سبحان است، خدايى كه هر كارى بخواهد مى‏كند و بر هر چيز قادر است ديگر نبايد از آن تعجب كرد.
علاوه بر اين، خاندان ابراهيم از اينگونه عنايات خاصه الهى و مواهب عالى را در سابق ديده بودند و خانواده‏اى بودند كه از اين جهت با ساير مردم فرق داشتند و چرا همسر آن جناب اين بشارت را عطف به آن عناياتى كه تا كنون ديده بود نكرد و چرا احتمال نداد كه اين بشارت نيز نعمتى مختص به اين خانواده باشد؟ درست است كه عادتا از يك پير مرد و پير زن فرزند متولد نمى‏شود ولى بطور خارق العاده چرا نشود؟