مراد از «ولي» در آيه - شمیم ولایت نسخه متنی

ج. مفاهيم آيه

مراد از «ولي» در آيه

درباره معناي «ولي» در آيه (إنّما وليّكم الله ورسوله والذين امنوا... )[1]، احتمالاتي مطرح است كه به آن اشاره مي‏شود:

1. «ولي» به معناي محب، ناصر، رهبر و امام باشد. اين احتمال مردود است؛ زيرا براساس آن يك لفظ هم‏زمان در سه معنا به كار رفته است و اين صحيح نيست.

2. چون واژه ولي در آياتِ قبل از آيه ولايت، يعني (يا أيها الذين امنوا لاتتّخذوا اليهود والنصاري أوْلياء بعضُهم أولياء بعضٍ ومنْ يتولّهم منكم فإنّه منْهم)[2] و نيز در آيات بعد از آن، يعني (يا أيها الذين امنوا لاتتّخذوا الذين اتّخذوا دينكم هُزُواً ولَعِباً من الذين اُوتوا الكتاب من قبلكم والكفّار أوْلياء... )[3] به معناي محبّ يا ناصر است، در آيه ولايت نيز به همان معناي محبّ يا ناصر باشد تا يك‏پارچگي آيات محفوظ بماند.

علماي اهل سنّت بر اين باورند، ليكن اين احتمال صحيح نيست، زيرا يك‏پارچگي اين آيات معلوم نيست و صرف كنار هم بودن آيات، دليل بر نزول دفعي آن‏ها نيست، چون قرآن كريم، به تدريج و در مدت 23 سال نازل شده است. پس وحدت سياق در اين آيات احراز نشده است، بلكه بر يكپارچه نبودن اين آيات دليل وجود دارد، زيرا روايات فراواني از طريق اهل سنّت و شيعه ذكر شده كه شأن نزول آيه (إنّما وليّكم الله ورسوله والذين امنوا... )، داستان انفاق علي بن ابي طالب(عليه‌السلام) است. اين شأن نزول نشان مي‏دهد كه آيه ولايت با آيات قبل و بعد از خودش ارتباطي
ندارد، بلكه موضوع مستقلّي را بيان مي‏كند.

[1] ـ سوره مائده، آيه55.

[2] ـ سوره مائده، آيه51.

[3] ـ سوره مائده، آيه57.