ريشه حلم - شمیم ولایت نسخه متنی

7. مظهر حلم خدا

«حلم» به معناي منضبط كردن نفس از هيجان غضب و احساسات است، به گونه‏اي كه حالت سكون، طمأنينه و صبر در مقابل ناملايمات به انسان دست مي‏دهد و از سبك مغزي، اقدامات نابخردانه و بي‏پروايي پرهيز مي‏كند. بنابراين، مي‏توان گفت كه حلم محصول اعتدال در قوه غضب است و «حليم» كسي است كه در اِعمال قوّه غضب اهل افراط و تفريط نباشد، در نتيجه، به كسي كه با داشتن قدرت انتقام و كيفر عجله نكند، حليم مي‏گويند.

«حليم» از اوصاف فعلي خداوند است و اميرالمؤمنين(عليه‌السلام) مظهر تام و تمام حلم الهي است، چنان‏كه رسول اكرم‏صلي الله عليه و آله و سلم مي‏فرمايد: «عليٌ... أحلم الناس حلماً»[1]؛ علي از همه مردم حليم‏تر است. نيز در بيان ديگري مي‏فرمايد: «يا علي! أنت أفضل أُمّتي فضلاً... و أوفرهم حلماً»[2].

اميرمؤمنان و ساير امامان معصوم(عليهم‌السلام) از بعد عملي در مرحله‏اي از حلم قرار دارند كه بيش از آن امكان ندارد، چنان‏كه در زيارت جامعه ايشان را با عبارت «ومنتهي الحلم» مي‏خوانيم.

ريشه حلم

رسول اكرم‏صلي الله عليه و آله و سلم در پاسخ پرسش‏هاي «شمعون بن لاوي بن يهودا» كه ازحواريان حضرت عيسي(عليه‌السلام) بود و از عقل و مسايل جنبي آن سؤال كرد فرمود: ... حلم از عقل نشأت مي‏گيرد و علم از حلم...؛

«... فتشعّب من العقل الحلمُ ومن الحلم العلمُ... »[3].

[1] ـ موسوعه امام علي بن ابي‏طالب(عليه‌السلام)، ج9، ص150.

[2] ـ همان.

[3] ـ بحارالأنوار، ج1، ص117.