معرفت پايه توحيد - شمیم ولایت نسخه متنی

معرفت پايه توحيد

معرفتي كه اساس و شالوده ولايت را تشكيل مي‏دهد، معرفتي است كه به توحيد افعالي و توحيد صفاتي و توحيد ذاتي منتهي شود، به گونه‏اي كه انسان هر فعل، صفت و ذاتي را فاني و مندكّ در فعل، صفت و ذات خداي سبحان مشاهده كند. چنين معرفتي موجب مي‏شود كه انسان ولي‏اللّه شود.

اما معرفتي كه محصول برهان نظم، يا امكان، يا حدوث، يا ديگر براهين عقلي است، اين توان را ندارد كه توحيد افعالي، صفاتي و ذاتي را به همراه داشته باشد. از اين رو انسان را به مقام ولايت ترقي نمي‏دهد و حداكثر منشأ عبادت و زهد و ديگر كمالات اخلاقي خواهد شد.

براي نيل به چنين معرفتي كه پايه ولايت است، تدبر و تعمّق در آيات شريف قرآن كريم ضروري است.

يكي از آيات قرآن آيه ذيل است كه فرمود:

(ما بكم من نعمة فمن اللّه)[1]؛ معناي آيه شريفه اين نيست كه فقط مبدأ پيدايش همه نعمت‏ها خدا است، به طوري كه اين نعمت‏ها تنها در مقام حدوث به خداي سبحان استناد داشته باشند، امّا در مقام بقا به او مرتبط نباشند، بلكه مراد آن است كه هر نعمتي كه در جهان هستي محقّق مي‏شود، حدوثاً و بقاءً از ناحيه خدا است، زيرا بدنه‏هر نعمتي مِلك خداي سبحان است و خدا مالك اوست، و نفوذ و تصرّف در آن نيز مُلك او است.

[1] ـ سوره نحل، آيه 53.