انواع هدايت - شمیم ولایت نسخه متنی

5. «ألا أدلّكم علي من إذا استرشدتموه لن تضلّوا ولن تهلكوا؟ قالوا: بلي، يا رسول اللّه! قال: هو هذا وأشار إلي عليّ بن أبي طالب(عليه‌السلام) »[1]؛ آيا مي‏خواهيد شما را راهنمايي كنم به كسي كه اگر ارشاد و هدايت او را قبول كنيد، هرگز گمراه و هلاك نخواهيد شد؟ همگي گفتند: آري، يا رسول الله! آن حضرت‏صلي الله عليه و آله و سلم با اشاره به علي بن ابي طالب(عليه‌السلام) فرمود: او است همان كس [كه درباره‏اش سخن گفتم].

انواع هدايت

هدايت به تكويني و تشريعي تقسيم مي‏شود. از حيث تكويني، چيزي در عالم نيست كه از هدايت اِلهي خارج باشد، چنان‏كه قرآن كريم گفت و گوي موسي(عليه‌السلام) و فرعون را اين‏گونه ذكر مي‏كند كه فرعون سؤال كرد: خداي شما كيست؟

حضرت(عليه‌السلام) فرمود: (قال ربّنا الذي أعطي كلّ شي‏ءٍ خلْقه ثمّ هَدي)[2]؛ پروردگار ما كسي است كه هر چيزي را آفريد و جنبه‏هاي رشد و هدايت را به او داد. پس، خداوند هر چيزي را مجهز به هدايت دروني كرده است و اين همان هدايت تكويني است.

همان‏گونه كه اصل هستي انسان را بايد مبدئي اعطا كند كه خود بي‏نياز باشد، هدايت را نيز بايد كسي اعطا كند كه بي‏نياز از هدايت است. از اين‏رو، قرآن كريم در آيات متعددي هدايت را منحصر در خداي سبحان كرده‏است.

هدايت تشريعي نيز در انحصار خداست، چنان‏كه قرآن كريم مي‏فرمايد: (...قل إنّ هُدي اللّه هوالهدي... )[3]؛ تنها هدايت خداوند هدايت است و غير از
آن هرگز هدايت نيست. دليل اين انحصار را نيز اين‏گونه بيان مي‏كند:

[1] ـ موسوعه امام علي بن ابي‏طالب(عليه‌السلام)، ج8، ص130.

[2] ـ سوره طه، آيه50.

[3] ـ سوره بقره، آيه120.