سوم. تولّي و تبرّي - شمیم ولایت نسخه متنی

سوم. تولّي و تبرّي

در بخش‏هاي گذشته معناي ولايت، مفهوم و مصداق خارجي آن و ويژگي‏هايي كه
در آيه براي ولي ذكر شد، بيان گرديد. در اين بخش مناسب است، به اختصار وظيفه عملي امّت اسلامي در قبال رهبر منصوب از جانب خداي متعال روشن شود.

بر اساس قرآن كريم و احاديث معصومين(عليهم‌السلام)، مسلمانان بايد از خدا و رسول و صاحبان امر اطاعت كنند، ولايت آنان را بپذيرند و عملاً تولّي داشته باشند، از دشمنانشان نيز بيزاري جسته در صلح و جنگ و فراز و نشيب‏هاي زندگي پيرو و دنباله‏رو آنان باشند، و هيچ‏گاه بر ايشان پيشي نگيرند و از اطاعتشان سرپيچي نكند.

اسلام اين دستورات را مضبوط كرده و به آن عنوان تولّي و تبرّي داده است. تولّي و تبرّي از فروعات دين و از مسايل مهم شيعه است، به گونه‏اي كه در برخي روايات شرط قبولي ساير اعمال تلقّي شده است. براي پي‏بردن به ميزان ارزش اين مسأله اجمالاً به آن مي‏پردازيم.

قانون جذب و دفع در موجودات

هر پديده‏اي در جهان داراي دو بعد جذب و دفع، و سلب و اثبات است. خواجه نصير الدين طوسي در رساله‏اي كه منسوب به ايشان است، مي‏گويد: «آن‏چه در نوع جمادات به نام جذب و دفع هست، در گياهان نيز وجود دارد»[1].

خاك يا سنگي اگر بخواهد «لعل گردد در بدخشان يا عقيق اندر يمن»، ناچار خاك‏هاي مستعد و مناسب را جذب مي‏كند و مواد ناسازگار را دفع مي‏نمايد. هر خاكي شايستگي لعل يا عقيق شدن را ندارد؛ جذب و دفع مناسب و نامناسب در همه معادن و گياهان وجود دارد. گياه هر غذايي را جذب نمي‏كند، بلكه غذاي مناسب را جذب و مواد نا مناسب را دفع مي‏سازد.

[1] ـ رساله تولي و تبري، ضميمه اخلاق محتشمي، ص562.