فهم دقيق دين - شمیم ولایت نسخه متنی

فهم دقيق دين

امير مؤمنان مي‏فرمايد: در دين تفقه كن و با آن فقيهانه برخورد نما؛ «وتفقّه في الدين»[1]. فهم لطيف را كه از معلوم به مجهول انتقال مي‏يابد، «فقه» مي‏گويند. در اصول و فروع دين و در حكمت نظري و عملي دين تفقه كن.

نگفتن حق زاييده فراموشي آخرت است: «أما والله إنّي لَيَمْنَعنُي مِنَ اللَعِبِ ذكر الموت وَ إنّه ليمنَعُهُ من قولِ الحق نِسيانُ الآخِرَة»[2]؛ فرق من و عمروعاص در اين است كه ياد مرگ نمي‏گذارد كه من به فكر بازي و لهو باشم و از باطل دم زنم و فراموشي آخرت نمي‏گذارد كه او حق را بگويد.

صفحه جان موحد را توحيد فراگرفته است و جايي را براي هوي و هوس باقي نمي‏گذارد، از اين رو موحد، نه از دشمن دروني هراس دارد و نه از دشمن بيروني مي‏ترسد. حتي اگر دشمني بخواهد با تهاجم جا باز كند، هم صفحه جان پر از توحيد است و هم مرزداران درون بيدارند.

جان انسان موحد هم در بيداري بيدار است و هم در خواب، وسوسه و هوس نه در بيداري، جان موحد را اشغال مي‏كند و نه در خواب. روح انسان هيچ‏گاه نمي‏خوابد، گرچه با خواب مقداري از تعلق و ارتباط آن بابدن كاسته مي‏شود. اگر اين ارتباط به طور كامل قطع شد، مرگ تحقق مي‏يابد. مرگ رهايي كامل روح و آزاد شدن مرغ جان از قفس تن است، و اگر روح موحد نباشد، آسيب پذير است.
همان گونه كه بسياري از كمالات در عالم رؤيا نصيب انسان مي‏شود، احياناً بسياري از انحراف‏ها نيز در اثر وساوس شيطان در عالم رؤيا دامنگير انسان خواهد شد، زيرا شيطان است كه با وسوسه جان را آلوده مي‏كند و جان آلوده اگر تعلق خود را به بدن برگرداند و بدن بيدار شود، جان آلوده آلوده‏تر مي‏شود.

[1] ـ نهج‏البلاغه، نامه 31.

[2] ـ همان، خطبه 84.