بعد از آنكه روشن شد كه هرگونه ولايت، چه تشريعي و چه تكويني، در انحصار خداوند است، بايد توجه داشت كه بين ولايت تشريعي و تكويني فرق است، زيرا ولايت تشريعي خداوند عام و نسبت به مؤمن و كافر يكسان و فراگير است، اما ولايت تكويني خداوند بعضي عام و بعضي خاص و بعضي اخص است.
1. ولايت عامّ
ولايت عامه خداوند همراه با ربوبيت مطلقه خداوند است، همانطور كه ربوبيت خدا عام است و همه موجودات را تحت پوشش خود قرار ميدهد، ولايت خداوند نيز عام است و همه موجودات را در بر ميگيرد. مؤمنان كفار و حتي شيطان و همه موجودات عالم هستي تحت ولايت خدا قراردارند و به دليل مخلوق بودنشان، به خدا نياز دارند و در برابر او ذليل هستند.به عبارت ديگر، ولايت عام محصول ربوبيت مطلقه خداوند است. البته اين ولايت تكويني عام است كه انسان و غير انسان را تحت پوشش قرار ميدهد.اما ولايت عام تشريعي مخصوص انسان است و عموميت آن به اعتبار اشتمال او بر مؤمن و غير مؤمن است؛ به بياني ديگر، ولايت تشريعي خداوند نسبت به همه انسانها، چه كافر وچه مؤمن، يكسان است؛ يعني هر فرد عاقل و بالغي تحت ولايت تشريعي خداوند قرار دارد، زيرا كفار و منافقان، همانند اهل ايمان، در برابر اصول دين موظف به اعتقاد و در برابر فروع مكلّف به انقياد هستند.
2. ولايت خاص
ولايتي كه مختص مؤمنان است، زيرا خداست كه توفيق پيمودن راهي را كه بر اساس ولايت تشريعي ارائه كرده، به مؤمنان اعطا كرده است. كشش و علاقه به انجام تكاليف شرعي يك امر وجودي است كه از سبب خاص سرچشمه ميگيرد. بنابر اين كساني كه از ارتباط با آن سبب محروم باشند، هرگز توفيق آن را به دست نميآورند.
لطفا منتظر باشید ...
