علي(عليهالسلام) خزينه علوم
علي(عليهالسلام) كه كون جامع و داراي همه نشئات وجودي است، در مرتبه نورانيت و ولايتكليّه كه حقيقت امامت اوست، به عنايت الهي مسلّط بر همه عوالم هستي است و چيزي از احاطه علمي آن حضرت(عليهالسلام) مخفي نميماند.به عبارت ديگر، تمام حوادث بزرگ و كوچك نظام هستي، حتي پلك زدن انسانها، قيام و قعودشان، افتادن برگي از درخت و... در معرض ديد اوست و چيزي به نام زمان گذشته، حال و آينده براي وي مطرح نيست، ليكن وقتي آن حضرت(عليهالسلام) به مرحله ماده و عالم طبيعت، يعني مرحله ناقص ميرسد، مانند ديگران است؛ بدين معنا كه شايد چيزي را نخواهد بداند و از سيطره علم كنوني او خارج باشد. البته فرق او با ديگران اين است كه ديگران به آن خزانه بيپايان راهي ندارند. لذا ممكن است دلشان بخواهد چيزي را بدانند، ولي نتوانند، امّا صاحب ولايت كلّيه كه كليددار و خازن آن خزانه بيپايان است، هر چه را كه بخواهد ميتواند بداند.از اينرو، در روايات آمده است: «إنّ الإمام إذا شاء أن يعلم علم»[1]. بدين ترتيب آن حضرت(عليهالسلام) مظهر علم بيپايان اِلهي است؛ يعني همانطور كه چيزي از حيطه علم بيپايان خدا مخفي نميماند؛ (وَاعْلموا أنّ الله بكلّ شيءٍ عليم)[2]، (والله يعلم ما في السموات وما في الأرض والله بكلّ شيءٍ عليم)[3] و (ألاإنّه بكلّ شيءٍ محيط)[4]، گستره علم علي(عليهالسلام) نيز همه موجودات نظام هستي را دربر ميگيرد.بايد توجه داشت كه علم اِلهي استقلالي بوده، با جاي ديگري مرتبط نيست، اما علم آن حضرت(عليهالسلام) تبعي و عرضي است و به منبع لايزال علم اِلهي مرتبط است و
اساساً اگر تعليم خداوند و اتصال به علم بيپايان او نباشد، علي(عليهالسلام) نيز مساوي ديگران خواهد بود.
[1] ـ اصول كافي، ج1، ص852. [2] ـ سوره بقره، آيه 231. [3] ـ سوره حجرات، آيه 16. [4] ـ سوره فصلت، آيه 54.