لوامع صاحبقرانی جلد 3

ظهر و شام را به جا آورد بلكه فايده خلاف در صورت نسيان ظاهر مى‏شود كه اگر كسى در اول وقت نسيانا نماز عصر را به جا آورد بنا بر قول به اختصاص نماز باطل است و بنا بر قول به اشتراك صحيح است و اين معنى بسيار نادر الوقوع است و مع هذا در حديث صحيح واقع است كه حضرت امام محمد باقر (صلوات اللَّه عليه) مى‏فرمايند كه اين چهار ركعت را بحساب ظهر كند و چهار ركعت ديگر از جهت عصر به جا آورد و عمل باين بد نيست اگر چه اكثر اين حديث را حمل كرده‏اند بر آن كه در اثناى نماز نقل مى‏كند و مراد از حديث آنست كه اكثر نماز را كرده باشد و به خاطرش رسد نقل مى‏كند و احوط آنست كه مرتبه ديگر ظهر و عصر را بترتيب به جا آورد و اللَّه تعالى يعلم.

(و روى زرارة عن ابى جعفر (صلوات اللَّه عليه) انّه قال اذا زالت الشّمس دخل الوقتان الظّهر و العصر فاذا غابت الشّمس دخل الوقتان المغرب و العشاء الآخرة)(1)

و بسند صحيح منقولست از زراره از حضرت امام محمد باقر (صلوات اللَّه عليه) كه فرمودند كه چون زوال آفتاب مى‏شود وقت نماز ظهر و عصر داخل مى‏شود و چون آفتاب غروب مى‏كند وقت نماز شام و خفتن داخل مى‏شود و اين حديث نيز مثل دو حديث سابق و احاديث بسيار دلالت بر اشتراك مى‏كند و در حديث كالصحيح از حضرت امام جعفر صادق (صلوات اللَّه عليه) وارد شده است كه فرمودند كه هر گاه زوال شمس شود پس داخل مى‏شود وقت ظهر تا قدر چهار ركعت نماز پس چون مقدار چهار ركعت نماز بگذرد وقت ظهر و عصر داخل مى‏شود تا آن كه مقدار چهار ركعت نماز به شام بماند وقت ظهر بيرون مى‏رود و وقت عصر مى‏ماند و مى‏بايد كه اول عصر را بكند و بعد از آن ظهر را قضا كند و چون آفتاب فرو رود وقت شام داخل مى‏شود تا آن مقدار كه سه‏