لوامع صاحبقرانی جلد 3

دو مرتبه آمد به نزد سيّد المرسلين (صلّى الله عليه وآله وسلّم) غير از نماز شام كه آن يك وقت دارد و وقت آن وجوب آنست يعنى سقوط آفتاب چنانكه اكثر علما تفسير كرده‏اند و احتمالى ديگر آنست كه وقت آن بمقدار فعل آنست.

و در حديث صحيح از زراره و فضيل منقولست كه ايشان گفتند كه حضرت امام محمد باقر (صلوات اللَّه عليه) فرمودند كه هر نمازى را دو وقت است غير از شام كه يك وقت دارد و آن فرو رفتن آفتابست يا بقدر نماز مثل حديث سابق و وقت فوت نماز شام بر طرف شدن سرخى است از جانب مغرب.

بدان كه در اين حديث و احاديث معتبره ديگر وارد شده است كه هر نمازى دو وقت دارد الا نماز شام كه يك وقت دارد.

و در احاديث معتبره بسيار وارد شده است كه نماز شام نيز دو وقت دارد اولش سقوط قرص آفتاب و دويم برطرف شدن سرخيست از جانب مغرب. و علما جمع كرده‏اند بين الاخبار به آن كه چون هر دو وقت نزديك يكديگرند بنا بر اين هر دو را يكى فرمودند مجازا و مراد از اين دو وقت وقت فضيلت است زيرا كه احاديث صحيحه وارد شده بر جواز تاخير نماز شام اختيارا از سقوط حمره و آن كه در اين احاديث و غير اينها از اخبار ديگر وارد شده است كه اول شام فرو رفتن آفتابست بظاهر اينها عمل نموده است صدوق و متابعت او كرده‏اند بعضى از متاخرين و اكثر علما بر اينند كه مراد از سقوط قرص ذهاب حمره مشرقيه است پس چنين مى‏شود معنى اخبار سابقه كه آفتاب فرو رود از آن بلد و حوالى آن بلد و چون سرخى بر طرفى مى‏شود و ظاهر مى‏شود كه آفتاب از آن نواحى نيز فرو رفته است.

و در فقه رضوى مذكور است كه اوّل وقت شام سقوط قرص است و علامت فرو رفتن آفتاب آنست كه سياه شود افق مشرق و آخر وقت آن‏