لوامع صاحبقرانی جلد 3

المضيّق و صلاة العصر يوم الجمعة فى وقت الاولى فى سائر الايّام)(1)

و منقول است كه حضرت امام محمد باقر (صلوات اللَّه عليه) فرمودند كه وقت نماز جمعه در روز جمعه ساعتى است كه زوال مى‏شود يعنى از اول زوال تا دو قدم كه وقت نافله است و وقت آن در سفر و حضرت يك وقت است چون در سفر نافله نيست و در حضر نافله جمعه را در اوقات متفرقه به جا مى‏آورند و وقت جمعه مضيّق و تنگ است و از جمله چيزهائى است كه حق سبحانه و تعالى آن را تنگ گردانيده است چنانكه خواهد آمد كه بعضى از امور را حق سبحانه و تعالى واسع گردانيده است بحسب وقت و بعضى را تنگ و وقت نماز جمعه را تنگ گردانيده است، و نماز عصر در روز جمعه در وقت نماز ظهر است در ساير ايام چون ظهر غير روز جمعه بعد از دو قدم است كه از جهت نافله است عصر روز جمعه در آن وقتست و خواهد آمد كه حق سبحانه و تعالى چنين مقرر ساخته است كه نماز جمعه را در اول زوال بكنند تا توانند كه به خانهاى خود روند پيش از شام چون واجبست كه از دو فرسخ به نماز جمعه حاضر شوند و در روزهاى كوتاه پيش از اين وقت نيست كه بعد از نماز صبح كه روانه شوند قريب بظهر به نماز مى‏رسند پس نماز را در اول وقت مقرر ساخت و عصر را در وقت ظهر ساير ايّام تا چون نمازها را بكنند و روانه شوند پيش از شام به خانه رسند.

و ظاهرا اين حديث صحيح زراره است كه خواهد آمد و احاديث صحيحه است كه باين مضمون وارد شده است كه متواتر است يا قريب به تواتر و مخالف اين اخبار خبرى نديده‏ام و ليكن اكثر علما غافل شده‏اند و افراط و تفريط بسيار در وقت جمعه كرده‏اند جمعى ازين اخبار چنين فهميده‏اند كه چون زوال مى‏شود واجبست كه نماز جمعه را واقع سازند و اگر اندكى بگذرد وقت بيرون مى‏رود با