لوامع صاحبقرانی جلد 3

كن هم چنان كه در هر جا نجاست وهمى است شارع صبّ آب يا نضح يا رشّ از جهة زوال و هم فرموده‏اند و هر سه يك معنى دارد كه ريختن آبست نه پاشيدن چنانكه ظاهر لفظ نضح و رش است چون در بعضى اخبار بلفظ صبّ وارد شده است و ليكن مظنون آنست كه هر جا بلفظ صب باشد ريختن بايد و هر جا بلفظ نضح و رش باشد پاشيدن كافى است اگر چه در همه جا ريختن به حيثيتى كه همه جا را فرا گيرد بهتر است تا مخالفت اصحاب نكرده باشد چون اكثر نضح و رش را تفسير بصب كرده‏اند و مظنون اين است كه در اينجا بر سبيل تقيه وارد شده است چون اكثر عامه مطلق بول را نجس مى‏دانند با آن كه از هيچ بولى اجتناب نمى‏كنند پس اگر در جائى باشد كه تقيه بايد كرد ريختن اولى است خصوصا از دلوهاى بزرگ چاه گاو كه عامه مطهر مى‏دانند چون نقل كرده‏اند كه اعرابى در مسجد حضرت (سلام اللَّه عليه) بول كرد و مردمان خواستند كه او را آزار دهند حضرت منع مردمان كرد كه بگذاريد او را تا تمام كند بول را و بعد از آن اعرابى را طلبيدند و نصيحت فرمودند كه اين خانه الهى است و خانه خدا را نجس نمى‏بايد كرد و فرمودند كه دلو بزرگى آوردند و آب بر آنجا ريختند.

و اين حديث در طرق ما نيز وارد شده است و حمل كرده‏اند جمعى بر آن كه مسجد در آن وقت سرباز بود و به آفتاب پاك شد و جائى كه آفتاب تابد بهتر آن است كه بر آن بول آبى بريزند تا پاك شود و خواهد آمد و جمعى حمل كرده‏اند بر آن كه ممكن است كه آن دلو كر بوده باشد و اين احتمال بعيد است و جمعى در خصوص اين موضع دلو بزرگ را مطهر مى‏دانند و اكثر متأخّرين اين حديث را طرح كرده‏اند بضعف و بحمل بر تقيه چون موافق مذهب عامه است.

و على أيّ حال خلافست در آن كه در مواضع نضح و رش با رطوبت نماز