لوامع صاحبقرانی جلد 3

امثال آن كه اهل خانه يا اطفال بازى مى‏كنند مانند عروسك آيا نماز در آن حجره مى‏توان كردن حضرت فرمودند كه نه تا سر آنها را جدا نكنند يا فاسد نسازند و اگر نماز كرده باشد اعاده نمى‏كند نماز را.

و ديگر سؤال كردم از مسجدى كه در آنجا تمثال يا صورت باشد آيا نماز مى‏كند در آن مسجد حضرت فرمودند كه سر مثالها را مى‏اندازد و سر صورتها را آلوده مى‏كند كه صورت او ضايع شود و نماز مى‏كند و باكى نيست.

پس ظاهر شد كه مثال و تمثال را بر سايه دار اطلاق مى‏كنند و صورت را بر بى‏سايه در غالب اوقات و اين احاديث در محاسن برقى و در قرب الاسناد و حميرى موجود است و مؤيد اين احاديث صحيحه ديگر نيز هست و از اين اخبار ظاهر مى‏شود كه اگر مجسمه باشد مى‏بايد باطل كنند و الّا فلا بلكه در غير مجسمه همين كافى است كه يك چشم آن را كور كنند و اگر يك چشم باشد تغيير آن در كار نيست و از آخر حديث آخر ظاهر مى‏شود كه امر به شى‏ء، نهى از ضد آن نيست و اگر نه مى‏بايست نماز باطل باشد و اعاده كند در وقت و قضا كند در خارج وقت مگر آن كه حمل كنيم بر جاهل و ظاهرا جاهل در امثال مسائل غريبه معذور باشد و اللَّه تعالى يعلم.

و در حديث صحيح از حضرت امام جعفر صادق (صلوات اللَّه عليه) منقول است در تفسير آيه كه حق سبحانه و تعالى مى‏فرمايد كه جنيان از جهت حضرت سليمان مى‏ساختند آن چه را سليمان اراده مى‏نمود از مساجد و مثالها حضرت فرمودند كه صورت زنان و مردان نبود بلكه صورت درخت و امثال آن بود.

و در حديث صحيح از محمد بن مسلم منقول است كه شخصى به حضرت امام محمد باقر (صلوات اللَّه عليه) عرض نمود كه اين صورتها در خانه شما هست سببش چيست حضرت فرمودند كه اين خانه زنان است نسبتى بمن ندارد.