لوامع صاحبقرانی جلد 3

به آن كه سعى نمايد كه او را ظنى حاصل شود بهر وجه كه باشد و دور نيست كه عمل بقبله نما نيز از اين باب باشد هر گاه بكرّات و مرّات آزموده باشد و هم چنين از شيشه وقت و ساعت و اعمال ديگر كه فرنگان مى‏سازند و باين ظنون عمل مى‏توان كرد هر گاه ممكن نباشد علم.

و مؤيد نسخه متن است صحيحه زراره كه گفت سؤال كردم از حضرت امام محمد باقر (صلوات اللَّه عليه) از قبله متحير حضرت فرمودند كه هر طرفى كه خواهد سجده كند.

و مؤيّد تحرى است حديث موثق كالصحيح سماعه كه گفت سؤال كردم از او از نماز در شب و روز هر گاه آفتاب و ماه و ستارگان را نه بينند حضرت فرمودند كه اجتهاد كن براى خود و قصد قبله كن به سعى خود در تحصيل ظن به آن و در حديث ديگر موثق به همين نحو وارد شده است.

(و ساله معاوية بن عمّار عن الرّجل يقوم فى الصّلاة ثمّ ينظر بعد ما فرغ فيرى انّه قد انحرف عن القبلة يمينا و شمالا فقال له قد مضت صلاته و ما بين المشرق و المغرب قبلة)(1)

و بسند صحيح منقولست از معاوية بن عمار كه گفت سؤال كردم از حضرت امام جعفر صادق (صلوات اللَّه عليه) از شخصى كه بعد از نماز به بيند كه در اثناى نماز منحرف بوده است از قبله به جانب دست راست يا دست چپ حضرت به او فرمودند كه نمازش صحيح است و ميانه مشرق و مغرب قبله است يعنى چون اندكى منحرف شده است و به مشرق و مغرب نرسيده است صحيح است چون تا به مشرق و مغرب نرسيده است از قبله است يعنى نسبت به مجتهد يا ناسى و يا جاهل بر احتمالى و محتمل است تعميم چنانكه خواهد آمد.

(و نزلت هذه الآية في قبلة المتحيّر و للَّه المشرق و المغرب‏