لوامع صاحبقرانی جلد 3

فاينما تولّوا فثمّ وجه اللَّه)(1)

منقولست در حديث صحيح از حسين بن سعيد از محمد بن حصين كه گفت عرضه نوشتم به خدمت حضرت امام موسى كاظم (صلوات اللَّه عليه) كه هر گاه شخصى نماز كند در روز ابر در صحرايى و قبله را نداند كه بر قبله نماز كند تا چون از نماز فارغ شود آفتاب ظاهر شود و كاشف بيايد كه بر غير قبله نماز كرده است آيا اعتماد بر آن نماز مى‏كند يا نماز را اعاده مى‏كند حضرت فرمودند كه نماز را اعاده مى‏كند ما دام كه وقت بيرون نرود آيا نمى‏داند حق سبحانه و تعالى مى‏فرمايد و قول او حق است كه «فَأَيْنَما تُوَلُّوا فَثَمَّ وَجْهُ اللَّهِ و» تفسير متن اينست كه اين آيه در قبله متحير نازل شده است و آن اينست و ترجمه‏اش اينست كه مشرق و مغرب مال خداست و آفريده اوست پس بهر جا كه رو كنيد آن طرف طرفى است كه توجّه بحق سبحانه و تعالى كرده‏ايد و غرض آنست كه نصارى رو به مشرق مى‏كردند و يهودان روى به مغرب مى‏كردند و امّت پيغمبر آخر الزمان (صلوات اللَّه عليه) و آله را وسط داده‏اند چنانكه در آيه مذكور است پس اگر رو به مشرق كرده باشيد در حالت تحير يا به مغرب يا به وسط چون مطلوب شما تعبد است بهر طرفى كه واقع شده باشد گويا توجّه به جانب خداوند خود كرده‏ايد چنانكه ملائكه كه سجده حضرت آدم مى‏كردند غرض ايشان اطاعت الهى بود پس گويا سجده خداوند خود كردند نه سجده آدم و خاصه و عامه در تفسيرهاى خود آورده‏اند كه صحابه در سفرى بودند و ابر شد و هر يك به طرفى نماز كردند و خطها كشيدند و قبله هر كس ظاهر شود و چون روشن شد همگى بر خلاف قبله نماز كرده بودند و ظاهر آنست كه هر يك اجتهادى كرده باشند و چون وقت در رفته بود حضرت سيد المرسلين (صلّى الله عليه وآله وسلّم) نفرمودند به اعاده نمازهايى كه كرده بودند و معارض اين اخبار