لوامع صاحبقرانی جلد 3

خير العمل فاذا راه عليّ (صلوات اللَّه عليه) قال مرحبا بالقائلين عدلا و بالصّلاة مرحبا و اهلا)(1)

و منقولست كه عامر بن نباح كه مؤذّن حضرت امير المؤمنين (صلوات اللَّه عليه) بود در اذانى كه مى‏گفت بعد از حىّ على الفلاح دو مرتبه حىّ على خير العمل را مى‏گفت و چون حضرت امير المؤمنين (صلوات اللَّه عليه) مى‏شنيدند اين كلمه را مى‏فرمودند كه مرحبا جمعى را كه آن چه حق و صوابست مى‏گويند و مرحبا نماز اين جماعت و مرحبا جمعى را كه اهل نمازند و نماز ايشان را حق سبحانه و تعالى قبول مى‏فرمايد يعنى جمعى كه ترك مى‏كنند اين كلمه را اهل نماز نيستند و نماز ايشان مقبول نيست آن چه از اخبار ظاهر مى‏شود اين است كه چون اذان در شب معراج مقرّر شد و مع هذا جبرئيل آورد مشتمل بود بر كلمه حىّ على خير العمل يعنى بشتاب اى بنده بر عملى كه بهتر از همه اعمال است كه آن نماز است عمر معارض شد كه شما را منظور اين است كه عالم مفتوح شود بر اسلام و همين كه مردمان دانستند كه نماز بهترين اعمال است همگى رو به نماز خواهند كرد و ترك جهاد خواهند كرد حضرت فرمودند كه وضع اين از من نبود تا توانم رفع اين نمودن حق سبحانه تعالى چنين مقرّر ساخته است و در زمان آن حضرت مى‏گفتند و در زمان امارت عمر بر منبر رفت و گفت كه سه چيز در زمان حضرت رسول اللَّه (صلّى الله عليه وآله وسلّم) بود و من هر سه را حرام مى‏كنم و بر آن اعقاب مى‏كنم و آن متعه زنان و حج تمتع و قول حىّ خير العمل است و چون پادشاه بود هر چه مى‏كرد افعال او را توجيهات مى‏كردند جمعى از جهة نفاق و جمعى از روى تقيه و اجماع اهل بيت است بر آن كه حىّ على خير العمل جزو اذان و اقامت است و احاديث متواتره بر آن وارد شده است.

و از طرق عامه سهل بن حنيف و عبد اللَّه بن عمر نيز قايلند به آن و عبد اللَّه بن عمر روايت كرده است كه من شنيدم كه ابا محذوره در حضور حضرت سيّد المرسلين (صلّى الله عليه وآله وسلّم) اذان گفت و حىّ على خير العمل را گفت و ابن جنيد ذكر كرده است كه ما مشاهده نموديم آل رسول (صلوات اللَّه عليهم) را