لوامع صاحبقرانی جلد 3

مراد است و بمنزله إلى آخرهاست در نقل آيات، و شيخ استشهاد آيه را ذكر نكرده است و اين حديث دلالت مى‏كند بر آن كه بهترين اعمال معرفت است و مراد از آن معرفت واجبه است از اعتقاد بوجود واجب الوجود و صفات ثبوتيه و سلبيه و معرفت نبى و ائمه (صلوات اللَّه عليهم) و اعتقاد بجميع آن چه پيغمبر (صلّى الله عليه وآله وسلّم) فرموده است و ممكن است كه شامل فروع دين نيز باشد و هيچ شك نيست كه معرفت واجبات بلكه مندوبات و مكروهات و محرمات افضل عباداتست و اگر چه معرفت اصول دين أوجب باشد و اشاره به آن شد در فوايد مقدّمه و دلالت مى‏كند بر آن كه بعد از معرفت نماز بهترين عباداتست و هيچ شك نيست كه قربى كه بنده را از نماز حاصل مى‏شود از هيچ عبادتى حاصل نمى‏گردد و آيات و اخبار متواتره بر اين معنى وارد است و دلالت دارد بر آن كه مى‏بايد كه همه عبادات را از روى تقرب به جا آورند خصوصا نماز را و لهذا علما در نيات قربة إلى اللَّه را اختيار كرده‏اند و معانى قربت قبل ازين مذكور شد و هيچ شك نيست كه هر چند اخلاص بيشتر باشد قرب بيشتر حاصل مى‏شود و اعلى مراتب اخلاص فناى فى اللَّه است كه بنده را مرادى نباشد بغير از رضاى الهى و محبت او و مراد خودش منظور نباشد حتى لذّت قرب و اين معنى ممتنع عاديست بدون رتبه محبّة كه عشق باشد و گذشت كه بچه عنوان تحصيل آن مى‏بايد كرد و اما استشهاد به آيه ازين حيثيت است كه حضرت عيسى از پيغمبران اولو العزم است مى‏فرمايد كه حق سبحانه و تعالى مرا امر فرموده است به نماز و زكات تا زنده باشم پس اگر چيزى در قرب بيشتر از اينها مؤثر مى‏بود هر آينه حق سبحانه و تعالى به آن امر مى‏فرمود و آن كه اول نماز را امر فرموده دلالت دارد بر آن كه اهتمام ايشان بان بيشتر است و اما لفظ هذه الصلاة ظاهر اشاره به نمازهاى يوميّه باشد و ممكن است كه اشاره بجميع نمازها باشد كه حضرت‏