بوعلى سينا، اين فيلسوف بزرگ اسلامى، در پرتو اسلام يك سلسله مسائلى را طرح كرده است كه قبل از او هيچ فيلسوف، يونانى و غير يونانى، طرح نكرده است از جمله وارد اين مساله مىشود كه انسان مدنى بالطبع است، بعد وارد مساله عبادت مىشود، مىگويد از نظر اجتماعى (هم از نظر اجتماعى بحث مىكند و هم از نظر غير اجتماعى) و براى زندگى اجتماعى بشر ضرورت دارد كه خداى خودش را بشناسد و پس از شناسايى متوجه بشود كه از جانب آن خدا قانون عادلانه اى براى زندگى بشر وجود دارد و باز واجب و لازم است عبادت وجود داشت باشد، عبادت هم تكرار بشود تا هميشه انسان يادش باشد كه بنده است و خدايى دارد. وقتى كه اين تذكر و تلقين در روحش وجود داشت جلو معصيت و گناه او را مىگيرد، مىخواهد ظالم كند، نماز مىآيد جلو چشمش مجسم مىشود، مىگويد تو كه اعلام عبوديت كردى، تو كه گفتى من رها نيستم، (پس چرا مىخواهى ظلم كنى!)(75) در اينجا چه قانونى دارد؟ مىگويد: و فرضت عليهم العبادة المروفضه بالتكرير به اين جهت عبادت واجب شده است تا در روح انسان چنين نيرويى پيدا بشود كه در اثر اين نيرو كه تجديد عهد با ايمان است دائما ايمانش تجديد بشود و اين ايمان مانع گناه كردن بشود.اين اولين درجه تسلطى است كه انسان از ناحيه عرض كردم عبادت پيدا مىكند بر خودش اين مرحله را من در جلسه گذشته تا اندازه اى برايتان عرض كردم كه يكى از خاصيتهاى قطعى عبادت تسلط انسان بر اعضا و جوارح خودش، تسلط انسان بر چشم خودش، تسلط انسان بر زبان خودش، تسلط انسان بر اعضا و جوارح خودش، تسلط انسان بر چشم خودش، تسلط انسان بر زبان خودش، تسلط انسان بر گوش خودش، تسلط انسان بر چشم خودش، تسلط انسان بر زبان خودش، تسلط انسان بر گوش خودش، تسلط انسان بر دست خودش، تسلط انسان بر پاى خودش و بر سراسر وجود خودش اگر (اين خاصت) نباشد (آن عبادت) عبادت نيست به نص قرآن كه ان الصلاه تنهى عن الفحشاء و المنكر (76)از اينكه العبودية جوهره كنهها الربوبيه (دريافتم كه) اولين مرحله خداوندگارى و قدرت و تسلط و اولين نشانه نزديك شدن به كانون قدرت لايتناهى، تسلط بر قوا، غرايز و شهوات و تمايلات نفسانى خود ما و تسلط بر اعضاى خود ماست، خودمان بر خودمان مسلط بشويم.اين مرحله، مرحله عامه است كه عامه مردم هم اگر عبادت كنند، لازم نيست خيلى تمرين كرده باشند، به آن مىرسند. اينكه عرض مىكنم عامه نه اينكه خيال كنيد پس ما و شما تكليف نداريم، نه، تكليف بسيار مهمى است.
لطفا منتظر باشید ...
