برداشت غلط برخى متصوفه - آزادی معنوی نسخه متنی

برداشت غلط برخى متصوفه

اما قرآن در اين آيه به مطالب را به شكلى ذكر كرده است كه براى بعضى كه به اصطلاح يك نوع تصوفهاى افراطى دارند، حتى سوء تفاهم به وجود آورده، به اين معنى كه اصلا آيه را به طور ديگرى معنى كرده اند. آيه مىگويد: هر كس كه از خانه خودش بيرون رود در حالى كه به سوى خدا و پيامبرش كوچ كرده است...مى گويند: درست است كه مبدا را خانه خودش ذكر مىنمايد و اين مربوط اخلاق انسان است. به سوى خدا مسافرات كردن يعنى سير و سلوك قلبى و معنوى داشتن، مراتب اخلاص را طى كردن، به مقامات قرب بالا رفتن. به مقامات قرب بالا رفتن احتياجى به اين ندارد كه انسان خانه و لانه اش را رها كند. انسان مىتواند زير كرسى بنشيند و در عين حال نفس خودش را تهذيب و تصفيه كند و خودش را خالص نمايد تا تقرب به ذات خدا پيدا كند؛ نماز بخواند، روزه بگيرد، دعا بخواند، كارهايى بكند كه موجب تقرب به ذات خداست. مىگويند: غايت اين سير خداست، به سوى خدا بالا رفتن. گفت:

پس مقصود از اينكه قرآن مىگويد هر كسى از خانه خودش خارج بشود مهاجر به خدا و پيغمبر، مقصود از اين خانه خود خانه نفس است؛ يعنى هر كس از خودى خارج بشود، از منيت خارج بشود، از انانيت خارج بشود، به سوى خدا هجرت كند، اجرش بر خداست. اولى اين البته غلط است، درست نيست.

قرآن در اين آيه، هر دو هجرت را ذكر كرده، اعجاز بيان قرآن اين است كه ابتدا را خانه ذكر مىكند، همين خانه را نه خانه نفس را، همين لانه را، همين خانه گلى كه انسان در آن زندگى مىكند، ولى مىگويد: اى كسى كه مىخواهى از خانه اى به خانه ديگر هجرت كنى، آقاى كه مىخواهى از شهرى به شهر ديگر هجرت كنى به نام اينكه براى ايمانم هجرت مىكنم، آقايى كه حتى از كشورى به كشور ديگر هجرت مىكنى! حسابش را بايد داشته باشى كه در عين اينكه از جايى به جايى، از مكانى به مكانى مىروى، حرفت از اين هجرت و كوچ كردن چيست هدف فقط و فقط بايد خدا باشد و بس. اگر هدف خدا نباشد، اگر از اين سر دنيا هم بروى به آن سر دنيا، اگر تمام خانمان را رها كنى، زن و بچه و پدر و مادر و برادر و حتى لباسها را هم رها كنى، لخت و عور بروى يك شاهى ارزش ندارد. اين بود كه پيغمبر اكرم فرمود: من كانت هجرته الى الله و رسوله فهجرته الى الله و رسوله و من كانت هجرته الى مال يصيبه اءم امراءة يصيبها فهجرته الى ما هاجر اليه (122). فرمود من مهاجر مىخواهم اما مهاجر مخلص. من فقط دنبال اين نيستم كه عده اى از مكه يا شهرهاى ديگر بيايند به دارالهجره كه مدينه است. من مىخواهم اين كارشان لله و فى الله باشد. اگر لله و فى الله نباشد ارزشى ندارد.