حال قلب - عرفان اسلامی جلد 5

به قول مرحوم الهى قمشه‏اى آن شيداى مست باده وصال :

[ وَفَرِّغْ قَلْبَكَ عَنْ كُلِّ شاغِلٍ يَشْغُلُكَ عَنِ اللّهِ تَعالى)[227] وَعايِنْ بِسِرِّكَ عَظَمَةَ اللّهِ (عَزَّوَجَلَّ) وَاذْكُرْ وُقُوفَكَ بَيْنَ يَدَيْهِ قالَ اللّهُ تَعالى : هُنَالِكَ تَبْلُوا كُلُّ نَفْسٍ مَا أَسْلَفَتْ وَرُدُّوا إِلَى اللّهَ مَوْلاَهُمُ الْحَقِّ [228] ]

حال قلب

امام صادق عليه‏السلام مى‏فرمايد :

دلت را از آنچه كه تو را از حضرت او باز مى‏دارد ، فارغ و آسوده كن و با چشم باطنت به تماشاى عظمت او برخيز و ايستادنت را در قيامت در برابر حضرتش به ياد آر : خداوند مى‏فرمايد : در آن روز هر شخصى جزاى اعمال نيك و بدى كه از پيش انجام داده خواهد ديد و همه به سوى مولاى واقعى خود باز مى‏گردند .

قلب و حالات آن از مسائل مهم الهى و انسانى است ، درباره قلب آمده كه عرش رحمان ، مركز انوار ، آيينه صفات ، كانون مهر ، مركز عشق و خانه حق است و از طرف ديگر آمده ، خانه شيطان ، جايگاه ظلمت ، كانون قساوت ، بيت مرض و مركز فساد است و اين دو گونه بودن قلب بسته به وضع صاحب قلب دارد ؛ اگر صاحب قلب تسليم هدايت و متواضع در برابر حق و اهل انصاف و وجدان باشد ، داراى قلبى پاك و خاشع و سالم خواهد بود ، ورنه دچار بيمارى دل و كفر و نفاق خواهد گشت .

نمازگزار قبل از اتصال به نماز بايد به مسئله قلب و حالات آن با توجه خاصى بنگرد و سعى و كوشش او بر اين باشد كه اين خانه را از ظلمت و تاريكى و از ضعف ايمان و عشق و از صفات ناپاك شيطانى برهاند و به گونه‏اى اين عضو مهم را وارد نماز كند كه بتواند تجلى‏گاه انوار و آيينه انعكاس صفات حضرت دوست گردد .