عالم حيوانات - عرفان اسلامی جلد 5

عالم حيوانات

در قسمت حشره ، تنها تاكنون حشره‏شناسان نزديك به هفتصد هزار قسم حشره احصا كرده‏اند .

شماره حشرات به اندازه‏اى است كه ارقام براى بيان آن قاصر است ، يك روز تابستانى كه هوا صاف باشد ، شماره حشراتى كه در بريدگى‏هاى تپه‏اى براى نظام حيات در تكاپو هستند ، از عده نفوس يك قاره بيشتر است ، اگر ناگهان نژاد بشر به كلى از روى زمين معدوم شود ، مخلوقات ديگرى كه به روى زمين مى‏لولند به زحمت متوجه غيبت او خواهند شد .

ژان هانرى فابر دانشمند نامى فرانسه هميشه مى‏گفت : تدبر در ساختمان پيكر يك حيوان كوچك چون مور و تشكيلات منظم حياتى آن ميلياردها انسان را به سوى خدا رهبرى مى‏كند .

همان تحير و اعجابى كه در جهان فضا و كواكب و عالم نباتات بر آدمى چيره مى‏شود ، چندين برابر آن در جهان حيوانات به آدمى دست مى‏دهد اين‏كه مى‏گوييم چندين برابر آن ، به خاطر آن است كه خورشيد با آن همه عظمت فاقد عنصر حيات و حس و اراده است .

اما در جهان حيوان عنصر ناشناخته حيات با همه پيچيدگى و ابهامش و با تشكيلات وسيع و عظيمش بر ساير عجايب عالم ماده ، افزون گرديده و در جهان حيوان تشكيلات وسيع موجوداتى ذره بينى چون :

ويروس‏ها و باكترى‏ها و ساير موجودات ديگر ذره‏بينى و گروه‏هاى گوناگون آن‏ها ـ آثار مختلف حياتى آن‏ها ـ نقش يكايك اصناف آن‏ها در سازمان اين عالم خاصه در وضع حالات بشرى ـ ميكرب‏هاى امراض ـ ميكربهاى زحمت كش و خدمت‏گزار ـ حشرات ريز ـ سازمان حياتى آن‏ها ـ قدرت احساس آن‏ها ـ كيفيت توالد و تناسل گوناگون تمام جانداران ـ تخم‏گذارى ـ تلقيح يا تركيب تخم نر و ماده ـ حمل با تقسيم ـ اسرار اسپرماتوزوييد ـ اسرار پستانداران ـ حيوانات آبى ـ چهارپايان ـ سازمان و ساختمان يكايك آن‏ها ـ نظام زندگى آن‏ها ـ عواطف و احساسات آن‏ها ـ و ميلياردها ميليارد موضوع ديگر كه هر يك از اين‏ها رشته‏اى است طولانى و بس پر پيچ و خم كه علوم گوناگونى به بيان اسرار و نظام اين موجودات و سازمان‏هاى آن‏ها پرداخته‏اند كه اداى حق صاحب و خالق و مالك آنان حداقل اين است كه با تمام خلوص و فروتنى به پيشگاهش ايستاد و با همه هستى و وجود فرياد زد :

اَلْحَمْدُ لِلّهِ رَبِّ الْعالَمِينَ [443] .

همه ستايش‏ها، ويژه خدا ، مالك و مربّى جهانيان است .

و چه نيكوست كه در برابر اين همه عنايت و نعمت ، تسليم او شده و اوامر او را اطاعت كرده و از محرمات او كناره‏گيرى نماييم و قلب را از آلودگى پاك كرده و نفس را از بدخلقى‏ها پيراسته نموده و به صفات حضرت او آراسته شويم و با زبان حال در كوى آن جناب عرضه بداريم :

اى خداى بزرگ ! بر اثر عدم درك حقايق و به خاطر دور افتادن از وادى معرفت و به علت اسارت در دام شيطان ، از شناخت حقيقى تو عاجز مانديم و نعمت‏هايى كه به ما لطف فرمودى در غير خواسته تو مصرف كرديم و اكنون براى توبه و انابه و عذرخواهى به درگاه لطفت ملتجى شده و از تو درخواست عفو و گذشت داريم .