حضرت ادريس عليه‏السلام و نماز - عرفان اسلامی جلد 5

صبح روز نهم به عرفات آمد در حالى كه زبان پاكش مترنّم به تلبيه بود و آفتاب عرفات از ظهر مى‏گذشت ؛ امين وحى به او گفت كه از ادامه تلبيه خوددارى كن و دو مرتبه خود را به غسل ، زينت ده و مشغول نماز عصر شو . پس از نماز خواندن ، فرشته حق به وى گفت : در اين سرزمين بپاخيز : چون برخاست ، كلمات توبه را به دستور حق به وى تعليم كرد ، آن گاه آدم به شرف با عظمت توبه ، پس از اداى فريضه عصر مشرف شد و عظمت از دست داده را بازيافت[7] .

از اين روايت پر ارزش كه علاوه بر « تفسير على بن ابراهيم » ، كتاب‏هاى ديگر هم نقل كرده‏اند ، استفاده مى‏شود كه فرهنگ آدم و آيين اين پيامبر بزرگ ، داراى نماز بوده ، ولى چگونگى و كيفيت و شرايط و عدد ركعات و اوقات آن چسان بوده ، از ما پوشيده است و دانستن آن هم براى ما چندان لزومى ندارد ، مهم آن است كه معارف اسلامى به طور قاطع مى‏گويند : آدم براى به جاى آوردن نماز داراى مسؤوليت بوده است .

امام صادق عليه‏السلام فرمود :

به هنگامى كه آدم ابوالبشر از دنيا رفت ، فرزندانش از جانب حق دستور گرفتند كه قبل از دفن آدم بر او نماز بگزارند .

فرزندش هبة اللّه به امين وحى گفت : اى فرستاده حق ! پيش‏قدم شو تا بر جنازه اين مرد نماز گزارده شود ، فرشته پاسخ داد : خداوند ، ما را به سجده بر پدرت امر كرد و هم اكنون در شأن ما نيست كه بر نيكوترين فرزند وى مقدم شويم ، شما بر ما پيشى گير و پنج تكبير بر جنازه بخوان ؛ پس از عمل هبة اللّه ، نماز خواندن بر جنازه تمام انسان‏ها در همه اديان الهى واجب شد[8] .

در هر صورت مسئله نماز ـ حتى بر جنازه انسان ـ جزء واجبات دينى و فرايض الهى بوده و اين برنامه از مهم‏ترين برنامه‏هاى حضرت حق در ميان عبادات و برنامه‏هاست .

حضرت ادريس عليه‏السلام و نماز

امام صادق عليه‏السلام مى‏فرمايد :

به وقت ورود به شهر كوفه از مسجد سهله ديدن كن و در آن جايگاه با عظمت ، نماز بگزار و حل مشكلات دينى و دنيوى خود را از خداى مهربان بطلب .

مسجد سهله خانه ادريس است ، پيامبرى كه در آنجا به پيشه خياطى مشغول بود و نمازش را در آن جايگاه اقامه مى‏كرد .

آرى ، كسى‏كه در آنجا دست نياز به سوى بى‏نياز بردارد ، بى‏جواب نمى‏ماند و در قيامت در جنب حضرت ادريس از مقام بلندى برخوردار خواهد بود و به خاطر عبادت و نيازمندى در آن محل مقدس از رنج دنيا و شر دشمنان ، در پناه حق قرار خواهد گرفت[9] .

ادريس از قديمى‏ترين پيامبران خداست و مفسر بزرگ قرآن مرحوم طبرسى او را جدّ پدرى نوح مى‏داند[10] .

حضرت نوح عليه‏السلام و نماز

امام محمد باقر عليه‏السلام مى‏فرمايد :

پرستش خداوند بزرگ و اخلاص به پيشگاه او و بى‏همتا دانستن حضرت حق كه خداوند فطرت مردم را بر آن قرار داده ، اصول آيين نوح را تشكيل مى‏داد و پروردگار مهربان از نوح و همه انبيا پيمان گرفت كه او را فرمان ببرند و از شرك دورى جويند و خداوند عزيز ، حضرت نوح را به نماز و امر به معروف و نهى از منكر و رعايت حلال و حرام دعوت كرد[11] .