آداب ظاهرى و باطنى نماز - عرفان اسلامی جلد 5

آرى ، اين مردان خودساخته ، فيض تربيت و شريعت معرفت و راه وصل و درد عشق و تصفيه نفس و تزكيه جان ، همه و همه را از بركت نماز به دست آوردند .

كسى در اين عالم شهود و در عالم غيب جز خدا وجود ندارد كه بتواند سود نماز را بيابد و منفعت اين كار بزرگ الهى را درك كند .

حضرت امام خمينى رحمه‏الله درباره سود نماز مى‏فرمايد :

يكى از اسرار و نتائج عبادات و رياضات آن است كه اراده نفس در ملك بدن نافذ گردد و مملكت وجود انسان ، يكسره در تحت كبريا نفس منقهر و مضمحل شود و قواى منبثه و جنود منتشره در ملك بدن از عصيان و سركشى و انانيت و خودسرى باز مانند و تسليم ملكوت باطن قلب شوند ، بلكه كم كم تمام قوا فانى در ملكوت شوند و امر ملكوت در ملك جارى و نافذ شود و اراده نفس قوت گيرد و زمام مملكت را از دست شيطان و نفس اماره بگيرد و جنود نفس از ايمان به تسليم و از تسليم به رضا و از رضا به فنا سوق داده شوند ؛ در اين حالت است كه عبد شمه‏اى از اسرار عبادت را به وسيله نفس دريابد و از تجليات فعليه شمه‏اى حاصل گردد .

آداب ظاهرى و باطنى نماز

مشهور در ميان اهل دل اين است كه از شروع مقدمات نماز تا پايان آن حاوى چهار هزار مسئله است ، كثرت مسائل در حول و حوش يك حكم نمايان‏گر ارزش و اهميت و منفعت مادى و معنوى آن حكم است .

انسان وقتى به مسائل ظاهرى و باطنى نماز مى‏نگرد ، گويى خود را در كنار درياى با عظمتى مى‏بيند كه كران تا كرانش عالم هستى را در تصرف گرفته است .

براى اين حقيقت پرمايه الهيه دو نوع آداب و شرايط ذكر شده كه تفصيل و توضيح آن شرايط و آداب از حوصله اين كتاب خارج است ، شما مى‏توانيد براى به دست آوردن تفصيل اين شرايط و آداب چه ظاهرش و چه باطنش به كتاب‏هاى زير مراجعه كنيد : « وسائل الشيعة » ، « الكافى » ، « مستدرك الوسائل » ، « الوافى » ، « محجة البيضاء » ، « اسرار الصلاة » امام خمينى ، « اسرار الصلاة » حاج ميرزا جواد آقا ملكى ، « اسرار الصلاة » شيخ عبدالحسين تهرانى و كتب ديگرى كه در اين زمينه از عالمان و عارفان و كاملان و واصلان به يادگار مانده است .

شخص كم مايه‏اى مانند من كه هنوز از درك كلمات ظاهرى اين عبادت عاجزم و در مدتى كه از حضرت حق عمر گرفته‏ام ، براى يكبار به فيض حضور حضرت جانان نرسيده‏ام و نتوانسته‏ام نمازى با حداقل شرايط ظاهرى و باطنى ادا كنم ، قدرت بازگو كردن حقايق ظاهريه و به خصوص اسرار باطنيه نماز را ندارم ؛ آنچه در اين جزوه مى‏بينيد قسمتى از آن محصول فكر كوتاه و جملاتى از آن با استفاده از نورانيت اهل اللّه است .

من چاره‏اى جز اين‏كه به نحو اختصار به شرايط ظاهرى و باطنى نماز اشاره كنم ، ندارم ؛ اميدوارم خود شما با همت عالى و قلب پاك و روحى الهى به اسرار باطنى اين عبادت بى‏نظير برسيد و ذائقه وجود شما از شيرينى اين فعل ملكوتى بچشد .