در نعمتهاى مادى و معنوى حضرت رب العالمين انديشه كنيد و ببينيد كه خداوند مهربان در اعطاى اين دو گونه نعمت چيزى از انسان فروگذار نكرده است .از زمانى كه نطفه انسان بسته مىشود ، تا روزى كه نوبت زندگيش در اين جهان به پايان مىرسد ، بر اساس تمام نيازهايش ، بر سفره كرم و احسان حضرت او نعمت مىبيند .وجود مقدس حضرت حق بر اساس اسم رحمان ، تمام موجودات كارگاه هستى را مشمول نعم مادى و انسان را علاوه بر نعم مادى ، بر اساس رحيميتش مشمول نعم معنوى قرار داده است .در جايى از قرآن مجيد مىفرمايد : وَأَسْبَغَ عَلَيْكُمْ نِعَمَهُ ظَاهِرَةً وَبَاطِنَةً [128] .و نعمت هاى آشكار و نهانش را بر شما فراوان و كامل ارزانى داشته . و در جاى ديگر مىفرمايد : وَآتَاكُم مِن كُلِّ مَا سَأَلْتُـمُوهُ وَإِن تَعُدُّوا نِعْمَتَ اللّهِ لاَ تُحْصُوهَا [129] .و از هر چيزى كه [ به سبب نيازتان به آن ] از او خواستيد ، به شما عطا كرد .و اگر نعمت هاى خدا را شماره كنيد ، هرگز نمىتوانيد آنها را به شماره آوريد. آن گاه قرآن مردم را نسبت به مصرف كردن نعمتها بر دو دسته تقسيم مىكند :آنان كه هماهنگ با قوانين عالى الهى نعمتها را به مصرف گذاشته و در نتيجه تمام نعمت هاى حق را تبديل به عقايد صحيحه ، اخلاق حسنه و اعمال صالحه كردند و از اين راه به خير دنيا و آخرت نايل شدند و به عبارت ديگر بر اساس برنامههاى الهى ، نعمتهاى حق را شكرگزارى كردند ؛ به اين معنا كه هر نعمتى را در همان موردى به مصرف گذاشتند كه دستور حضرت رب الارباب بود . و آنان كه نعمتهاى مادى و معنوى حق را بر اساس هواها و هوسها و در راه محافظت با قوانين الهى خرج كردند و در نتيجه نعمت حق را تبديل به عقايد باطله ، اخلاق رذيله و بدترين عمل كردند و به عبارت ديگر به كفران نعمت برخاستند و خود و عدهاى را به هلاكت دچار كرده و از زندگى جز ننگ و عار و شقاوت و بدبختى چيزى نصيب آنان نشد .قرآن مجيد در اين زمينه مىفرمايد : أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ بَدَّلُوا نِعْمَتَ اللّهِ كُفْراً وَأَحَلُّوا قَوْمَهُمْ دَارَ الْبَوَارِ [130] .آيا كسانى را كه [ شكر ]نعمت خدا را به كفران و ناسپاسى تبديل كردند و قوم خود را به سراى نابودى و هلاكت درآوردند ، نديدى ؟ ! بر اساس اين آيات ، بىنماز آن انسانى است كه در انواع نعمتهاى مادى و معنوى غرق است و قدرت شمردن عطاى حق را نسبت به خويش ندارد ، ولى چهره كثيف و پليدى است كه نعمتهاى الهى را به جاى اينكه به دايره شكر بكشد ، به مرحله كفر آورده است .در معارف ما در ضمن بيان علل احكام در كتاب « علل الشرايع » آمده كه حضرت رضا عليهالسلام فرمودند :علت و فلسفه نماز ، اداى شكر حق تعالى نسبت به اين همه نعمتهاى اوست[131] .