عرفان اسلامی جلد 5

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

عرفان اسلامی - جلد 5

حسین انصاریان

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

معناى « الرحيم » الرحيم : به مردمى كه در ميدان ايمان و عمل صالحند و از هدايت حضرت او در جهت سلامت عقيده ، عمل ، اخلاق بهره گرفته‏اند ، داراى عنايت است و اين عنايت در قيامت نسبت به آنان تجلى كند كه در قرآن فرموده :

وَكَانَ بِالْمُؤْمِنِينَ رَحِيماً [434] .

و او به مؤمنان مهربان است .

گفته‏اند كه بنده را سه حالت است :

اول آن‏كه معدوم بود به هستى احتياج داشت .

دوم آن‏كه هست شد به اسباب بقا حاجت دارد .

سوم به عرصه قيامت حاضر شود به مغفرت خداوند متعال محتاج خواهد بود.

و ذكر اين سه حال در اين سه اسم مندرج است : اى بنده ! اللّه اوست ، تفكر كن كه تو را چگونه از كتم عدم به حيز وجود آورد ، رحمان اوست بنگر تا چگونه اسباب زندگى مهيا كرد ، رحيم اوست ، باش تا فردا ببينى كه تو را در پناه عنايت آرد و پرده مغفرت به روى گناهان تو فرو گذارد .

تفسيرى ديگر از « بسم اللّه الرحمن الرحيم » در « مفاتيح الغيب » آورده كه :

مداخل وساوس شيطان در نفوس انسان سه است : شهوت و غضب و هوا .

از شهوت حرص و بخل زايد و از غضب كبر و عجب آيد و نتيجه هوا ، كفر و بدعت باشد .

پس حق سبحانه اين سه اسم فرستاده تا سد مداخل اين ثلاثه نموده ، آدمى را از سلوك باديه غوايت باز دارد ، هر كه بشناسد كه اللّه اوست از فرمان هوا كه معبود گمراهان است ـ و آيه كريمه :

اَفَرَأَيْتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلهَهُ هَوَاهُ [435] .

آيا كسى كه هواى [ نفسش ] را معبود خود گرفته ديدى ؟ .

شاهد بر آن است ـ سر ارادت به پيچد و هر كه داند كه رحمان اوست و ملك از اوست از غضب كه منشأ كبر و عجب است احتراز كند و هر كه عارف گردد به آن كه رحيم است ، به واسطه تشبه به بهايم كه سركردگان بيابان شهوتند بر نفس خود ظلم نكند .

توجه عملى به اين سه نام مقدس ، علاوه بر اين‏كه انسان را از رذايل اخلاقى پاك مى‏كند ، كفه حسنات را هم سنگين مى‏نمايد .

از جناب مستطاب نبوى صلى‏الله‏عليه‏و‏آله روايت است كه :

چون امت مرا در روز قيامت به موقف حساب بدارند و عمل‏هاى ايشان را در ترازوى عمل نهند ، حسنات ايشان بر سيئات بيفزايد ، امتان پيغمبران گذشته گويند كه امت محمد صلى‏الله‏عليه‏و‏آله‏وسلم را با وجود كمى عمل چرا كفه حسنات ايشان افزون شد ؟

پيغمبران ايشان گويند :

به جهت آن‏كه ابتداى كلام ايشان سه نام از نام‏هاى الهى بود كه اگر همان سه نام در كفه نهند و همه حسنات و سيئات فرزندان آدم را در كفه ديگر گذارند آن سه نام بر همه زيادتى كند و آن نام‏ها نام‏هايى است كه در بسم اللّه است[436] .

/ 239