تفسیر هدایت جلد 1

صفحه ى 28

قَلِيلًا ما تُؤْمِنُونَ وَ لا بِقَوْلِ كاهِنٍ قَلِيلًا ما تَذَكَّرُونَ»

(الحاقة/ 38- 42) قرآن براى آن آمده است كه مردمان در آن تدبّر كنند، بدان شرط كه قفل دلهاى خود را بگشايند تا مستقيما به مشاهده حقيقت توفيق يابند:

«أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلى قُلُوبٍ أَقْفالُها» (محمد/ 24) و هر كه در قرآن تدبر كند، خواهد دانست كه از خداست، بدان جهت كه اختلافى در آن نيست:

«أَ فَلا يَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَ لَوْ كانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلافاً كَثِيراً» (النساء/ 82) قرآن پندى است كه ژرفاى ضمير را تكان مى دهد، و داروى شفا دهنده اى است كه سينه ها را از كينه و رشك و بستگى پاك مى كند:

«يا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ شِفاءٌ لِما فِي الصُّدُورِ وَ هُدىً وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ» (يونس/ 57) و قرآن كتاب خداست و آفريدگان از آوردن مانند آن ناتوان مانده اند:

«قُلْ لَئِنِ اجْتَمَعَتِ الْإِنْسُ وَ الْجِنُّ عَلى أَنْ يَأْتُوا بِمِثْلِ هذَا الْقُرْآنِ لا يَأْتُونَ بِمِثْلِهِ وَ لَوْ كانَ بَعْضُهُمْ لِبَعْضٍ ظَهِيراً» (الاسراء/ 88) و در قرآن از هر مثلى عبرتى، و از هر راهى چراغ راهنمايى، و از هر دانشى درسى، و از هر نيكى پيشوايى، و از نيكويى وسيله اى به دست مى آيد. براى هر پيشامد نمونه اى از گذشته ها به دست مى دهد، و براى هر نمود قانونى كلّى بيان مى كند، و براى هر دشوارى تازه راه حلى واقعى و كهن در اختيار ما مى گذارد:

«وَ لَقَدْ صَرَّفْنا لِلنَّاسِ فِي هذَا الْقُرْآنِ مِنْ كُلِّ مَثَلٍ فَأَبى أَكْثَرُ النَّاسِ إِلَّا كُفُوراً» (الاسراء/ 89).

قرآن آيات و نشانه هاى آشكار كننده است، و مثلى از واقعيت تاريخى گذشته براى زمان حاضر «وَ لَقَدْ أَنْزَلْنا إِلَيْكُمْ آياتٍ مُبَيِّناتٍ وَ مَثَلًا مِنَ الَّذِينَ خَلَوْا مِنْ قَبْلِكُمْ وَ مَوْعِظَةً لِلْمُتَّقِينَ» (النور/ 34) اگر قرآن بر كوه ها فرود مى آمد، خاضع و خاشع مى شدند، بدان جهت كه