تفسیر هدایت جلد 1

صفحه ى 162

آن دوازده چشمه جوشيدن گرفت، و هر كس آبشخور خود را دانست.»

چرا كه آنان دوازده قبيله مختلف بودند، و به سبب وجود حسّاسيّتهاى قديمى نمى بايستى زندگى آنها با هم تداخل پيدا كند.

«كُلُوا وَ اشْرَبُوا مِنْ رِزْقِ اللَّهِ- از روزى خدا بخوريد و بياشاميد.»

ولى با وفور نعمت در نزد آدمى حالت طغيان و سركشى رشد مى كند و به تجاوز كردن نسبت به حقوق ديگران يا زياده روى در مصرف كردن مواد مى پردازد.

از همين روى خدا به آنان هشدار داد و گفت:

«وَ لا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ- و در زمين فساد برپا مكنيد.»

[61] بنى اسراييل قومى صحرانشين بودند و سپس شهر نشين شدند. ولى نمى توانستند در مقابل امور منفى شهرنشينى مقاومت نشان دهند و به همين جهت حالت بندگى و بردگى در ايشان ريشه دوانيد و ضعيف و ترسو و مختلف با يكديگر بار آمدند كه نمى توانستند به هم اعتماد كنند. سپس پيامبرشان موسى (ع) ايشان را به سرزمين سيناء كوچ داد، و اينان بعضى از ويژگيهاى باديه نشينى نخستين خود را بازيافتند، ولى بسيارى از آثار مرحله بردگى و چاكرى هنوز در جانهاشان باقى بود.

و هنگامى كه از پيامبرشان خواستار آن شدند كه به ايشان اجازه بازگشت به فلسطين و مستقر شدن در شهرها دهد، اين درخواست به صلاح ايشان نبود، چه آثار عبوديت و از جمله اختلافات ريشه دار در نفوس ايشان، آنان را بار ديگر به آن تهديد مى كرد كه بار ديگر منحرف شوند و تمدن ايشان فروريزد.

ولى آنان در اين باره اصرار مى ورزيدند و چون (به شهر بازگشتند) خصوصيات منفى شهر نشينى بار ديگر به ايشان بازگشت كه قرآن از آن چنين حكايت مى كند:

«وَ إِذْ قُلْتُمْ يا مُوسى لَنْ نَصْبِرَ عَلى طَعامٍ واحِدٍ فَادْعُ لَنا رَبَّكَ يُخْرِجْ لَنا مِمَّا تُنْبِتُ الْأَرْضُ مِنْ بَقْلِها وَ قِثَّائِها وَ فُومِها وَ عَدَسِها وَ بَصَلِها قالَ أَ تَسْتَبْدِلُونَ الَّذِي هُوَ أَدْنى بِالَّذِي هُوَ خَيْرٌ اهْبِطُوا مِصْراً فَإِنَّ لَكُمْ ما سَأَلْتُمْ- و آن گاه كه گفتيد: اى موسى ما بر يك خوراك شكيبايى نتوانيم، از