تفسیر هدایت جلد 1

صفحه ى 233

بنا بر هواهاى نفسانى خود تفسير كرده اند؟ و اين بدان معنى است كه از كتاب خود بهره اى نبرده اند، چه كسانى نيز كه كتاب آسمانى ندارند با يكديگر اختلاف پيدا مى كنند.

«كَذلِكَ قالَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ مِثْلَ قَوْلِهِمْ فَاللَّهُ يَحْكُمُ بَيْنَهُمْ يَوْمَ الْقِيامَةِ فِيما كانُوا فِيهِ يَخْتَلِفُونَ- آنان كه چيزى نمى دانستند، نيز گفتارى مانند گفتار آنان (يهود و نصارى) گفتند، پس خدا ميان ايشان در آنچه با يكديگر اختلاف دارند، داورى خواهد كرد.»

[114] چه، اختلاف اينان با يكديگر بر سر دين است كه دوستان خود را از درآمدن به معابد دشمنان خود بازمى دارند، و جنگى دعايى عليه آن به راه مى اندازند، ولى سؤالى كه در مقابل آنان طرح مى شود چنين است: شما در بعضى از قضاياى مادّى با يكديگر اختلاف داريد، پس چرا اين اختلاف را به دين و پرستش خدا مى كشانيد؟! «وَ مَنْ أَظْلَمُ مِمَّنْ مَنَعَ مَساجِدَ اللَّهِ أَنْ يُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ وَ سَعى فِي خَرابِها- و كيست ستمگرتر از كسى كه نگذارد در مسجدها نام خدا برده شود و در ويرانى آنها بكوشد؟» و از اين راه پيرامون مساجد جوّى از بيم و هراس و شك به پا مى كنند چه هر گروهى به متهم كردن گروه ديگر مى پردازد، و بدين طريق مساجد محل اتهام و خلاف مى شود، و از همين رو:

«أُولئِكَ ما كانَ لَهُمْ أَنْ يَدْخُلُوها إِلَّا خائِفِينَ لَهُمْ فِي الدُّنْيا خِزْيٌ وَ لَهُمْ فِي الْآخِرَةِ عَذابٌ عَظِيمٌ- چنين كسان در آنها داخل نخواهند شد مگر به حال ترس در دنيا زبونند و در آخرت براى ايشان عذابى دردناك است.»

زبونى در دنيا به سبب طغيان كردن نسبت به يكديگر، و عذاب در آخرت به سبب آنكه دين را تغيير دادند و اصول وحدت و فداكارى آن را تحريف كردند.