تفسیر هدایت جلد 1
لطفا منتظر باشید ...
صفحه ى 306بِإِحْسانٍ - پس هر كه چيزى از خون برادرش را به او ببخشند، بايد (صاحب خون) از راه نيك پيروى كند و (ديه دهنده) به نيكى و خوشى بپردازد.»خداى متعال در پيرامون مقررات شرعى خود اثرى از احساس و عاطفه بر جاى مى گذارد تا روش عمل چنان سخت نباشد كه با اوضاع و احوالى خاص سازگارى پيدا نكند. در اين جا به صاحب خون حق مى دهد كه از قصاص چشم بپوشد تا صاحب خون و شخص قاتل به صورت برادران يكديگر درآيند. و بر قاتل است كه اين برادرى تازه را به نيكى و احسان مراعات كند، يعنى واجب است كه جنايت به صورت عامل اصلاحى در زندگى شخص جانى درآيد، و بدين صورت وى صاحب معروف مى شود و بايد ديه را بنا بر آنچه متعارف است بپردازد، و نيز صاحب احسانى شود كه براى خوشحال كردن كسان شخص مقتول به هر وسيله ممكن متمسك شود.«ذلِكَ تَخْفِيفٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَ رَحْمَةٌ- اين سبك كردن (رنجى) از جانب پروردگار شما و بخششى از او است.»اسلام، دين قانون و در عين حال دين رحمت است. قانون معين دارد، ولى همراه با پشتوانه اى از رحمت است كه در اوضاع و احوال خاص از سختى قانون مى كاهد. اين رحمت بدان سبب وضع شده است كه شخص جانى بر اثر آن به انسان صالحى در اجتماع مبدل شود، ولى اگر اين رحمت نسبت به او چنان باشد كه وى را بر دنبال كردن كارهاى جنايى خويش تشويق كند، البته لازم است اجتماع با او به صورت قاطع عمل كند.«فَمَنِ اعْتَدى بَعْدَ ذلِكَ فَلَهُ عَذابٌ أَلِيمٌ- و هر كس پس از اين تجاوز و تعدى كند، براى او عذابى دردناك است.»[179] قصاص براى چيست؟ براى چه به زندگى كسى خاتمه مى دهيم كه به زندگى شخص ديگرى پايان داده است؟ آيا اين زندگى دوم مثل زندگى اول محترم نيست؟البتّه محترم است، ولى ما به اين يا آن زندگى به آن اندازه توجه نداريم كه
