تفسیر هدایت جلد 1

صفحه ى 397

ميانتهى كه شبيه ترين چيز به اشكال هندسى و محاسبات رياضى است رهبرى نمى كند، بلكه با ما از ظواهر و نمودهاى حيات ما سخن مى گويد كه بعضى از آنها پايان نمى پذيرد و تكرار پيدا مى كند، همچون نمود تاريخى، و بعضى از آنها ممتد و پيوسته است همچون نمود طبيعى، و بعضى را خود مى سازيم همچون نمود جنگ و صلح. و اين همه براى آن است كه افكار ما را هر چه بيشتر با واقعيت خارجى پيوند دهد، و سپس ديدى برخاسته از حقيقت كلى درباره اين نمود به ما بدهد كه ديدى تاريخى و طبيعى در افعال انسان است. و با اين كار ما را از واقعيت دور نمى كند، بلكه دوربين بزرگ كننده و سالمى در اختيار ما قرار مى دهد كه از طريق آن به زندگى مى نگريم، و اين دوربين خود رؤيت و ديدار و حقيقت كلى است (مثلا حقيقت كلى و استيلاى خدا بر زندگى).

و از سوى ديگر: قرآن نمى خواهد دلهاى ما را به دوستى خدا سيراب يا افكار ما را به اعتقاد به خدا اشباع كند، بدون آنكه اين دوستى و اين ايمان بازتابى عملى براى زندگى ما داشته باشد، و به همين سبب است كه هر وقت با ما از يك نمود تاريخى سخن مى گويد، و ديدارى حقيقى از آن براى ما فراهم مى آورد، بر آنها يك عبرت تربيتى مى افزايد، و به كارى كه لازم است به انجام دادن آن قيام كنيم فرمان مى دهد، و باشد كه اين روش و برنامه را در آيات آينده مشاهده كنيد.

شرح آيات:

[243] بيم از مبتلا شدن به طاعون اهل قريه اى را از زادگاهشان فرارى كرد، ولى طاعون در پى آنان روانه شد و آنان را در بيابان نابود ساخت، و پس از مدتى پيامبرى بر آنان گذشت و ايشان را مشتى استخوانهاى پوسيده يافت، پس از خدا خواست كه آنان را زنده كند و دعايش به اجابت رسيد. اين واقعيت، نشان مى دهد كه خدا كسى است كه مى ميراند و زنده مى كند:

«أَ لَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ خَرَجُوا مِنْ دِيارِهِمْ وَ هُمْ أُلُوفٌ حَذَرَ الْمَوْتِ فَقالَ لَهُمُ اللَّهُ مُوتُوا ثُمَّ أَحْياهُمْ إِنَّ اللَّهَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ- آيا آگاه نشدى از