تفسیر هدایت جلد 1

صفحه ى 57

باشد، عنوان متشابه پيدا مى كند.

و به همين سبب است كه در حديث، در تفسير متشابه آمده كه «چيزى است كه بر شخص نادان نسبت به آن سبب ايجاد اشتباه مى شود»، و بنا بر اين بر كسى كه فهم قرآن بهره او نشده، دو كار ضرورت دارد:

1- اين كه در كنار چنين آيه توقف كند، و گرفتار غرور نشود و چنان تصور نكند كه بر فهم آن توانا است و به تفسير آن نپردازد و ديگران را گمراه نسازد.

2- اين كه از شخصى با درجه فهم بالاتر بخواهد كه معنى آيه را به او بياموزد، و اگر حتى با اين آموزش هم نفهمد، لازم است كه دانا شدن بر آن را به اهلش واگذارد.

به همين حقايق در آيه ذيل اشاره شده است:

«هُوَ الَّذِي أَنْزَلَ عَلَيْكَ الْكِتابَ مِنْهُ آياتٌ مُحْكَماتٌ- هُنَّ أُمُّ الْكِتابِ- وَ أُخَرُ مُتَشابِهاتٌ، فَأَمَّا الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ زَيْغٌ فَيَتَّبِعُونَ ما تَشابَهَ مِنْهُ ابْتِغاءَ الْفِتْنَةِ وَ ابْتِغاءَ تَأْوِيلِهِ» (7/ 3)- او است آنكه بر تو كتاب فرو فرستاد: آياتى از آن محكم است كه مادر و اساس كتاب است، و آيات ديگرى متشابه، اما كسانى كه در دلهاشان شك است، براى فتنه جويى و تأويل كردن آن به پيروى از متشابه ها مى پردازند.

و در حديث از امام صادق (ع) چنين آمده است: «در قرآن محكم و متشابه است به محكم ايمان داريم و به آن عمل مى كنيم، و اما به متشابه ايمان داريم ولى به آن عمل نمى كنيم» «6».

6- تفسير صافى، ج 2، ص 18.