تفسیر هدایت جلد 1

صفحه ى 503

چنان شد كه افكار نادرست خود را در تفسير نصوص دينى وارد كردند، و به جاى آن كه حوادث را بر وفق ديد و بصيرت دينى مورد تفسير قرار دهند، به تفسير دين بر وفق انديشه هاى بى پا و دروغين خود پرداختند.

[25] هرگز چنين نيست: خدا كه مردمان را در روز معهود و موعود كه شكى در آن نيست گرد هم جمع مى كند، همگان را در كنار هم و در يك تراز فراهم مى آورد، بى آنكه كسى را بر ديگرى برترى به حسب يا نسب بوده باشد، و هر كس بهره كامل خود را بدون توسّل به تفسيرهاى عنصرى دريافت مى كند.

تنها انديشيدن به روز قيامت فكر نژاديگرى را بى دليل مى سازد بنا بر اين از ريشه آن را برمى اندازد، چه اساس اين فكر مبتنى بر حسب ذات و خودپرستى و مبالغه كردن در تعظيم و تقديس آن و رساندن آن به پايه ارزشهاى بنيادى است. پس چون تصور كنيم- و لو تصور محض- كه براى حساب در برابر خدا خواهيم ايستاد تقديس ذات در جان آدمى گداخته مى شود و جاى خود را به بيمناك بودن براى ذات و خود از بدى عمل مى دهد.

چنين است كه قرآن مى شد:

«فَكَيْفَ إِذا جَمَعْناهُمْ لِيَوْمٍ لا رَيْبَ فِيهِ وَ وُفِّيَتْ كُلُّ نَفْسٍ ما كَسَبَتْ- پس چه شود آن گاه كه ايشان را براى روزى كه در آن شك نيست گرد كنيم، و به هر كس آنچه كسب كرده است تمام داده شود؟» و جزاى هر كس بر حسب خير و شرى كه كرده است تمام و به حد كمال به او برسد.

«وَ هُمْ لا يُظْلَمُونَ- و بر كسى ستم نرود.»

و آخرين سخن: پيشتر گفتيم كه ايمان به آخرت سنگ شالوده در انديشه فرد مسلمان است. و اكنون مى گويم كه نيز سنگ زاويه در انديشيدن سالم است، چه مثلى است كه با فكر نژادى و قومى متناقض است. و در آياتى كه پس از اين مى آيد، خواهيم ديد كه خدا در آن جا كه ما را به ضرورت اصلاح فكر يا اصلاح نفس در هر يك از جنبه هاى آن يادآورى مى كند، در حقيقت ما را به آخرت متوجه