تفسیر هدایت جلد 1

صفحه ى 564

[83] اين است دين خدا كه دين يگانه است، و ارزش يگانه دارد، كه همان ارزش يكتاپرستى و تسليم به خدا است، و جايى براى ارزشهاى زمينى يا نژادى يا زبانى و لغوى در آن نيست.

و كسانى كه از رسالت دين رويگردان مى شوند و آن را از خط صحيح دور مى كنند، از چيز ديگرى جز دين خدا يعنى دين زمينى يا نژاد فرمان مى گيرند و خدا به ايشان مى گويد:

«أَ فَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ كَرْهاً وَ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ- آيا چيزى جز دين خدا مى خواهند، و حال آنكه هر چه در آسمان و زمين است، خواه ناخواه، به او ايمان آورده است، و به سوى او بازگردانده مى شوند.»

پس ايشان ناگزير از بازگشتن به دين خدايند، و به سنتهاى حق حاكم بر جهان، چرا كه نمى توانند در برابر نيروهاى جهانى مدتى دراز مقاومت كنند، و هنگامى كه بميرند به خدا بازخواهند گشت.

[84] دين خدا چيست؟

دين خدا دين يگانگى ميان همه رسالتهاى خدا است.

«قُلْ آمَنَّا بِاللَّهِ وَ ما أُنْزِلَ عَلَيْنا وَ ما أُنْزِلَ عَلى إِبْراهِيمَ وَ إِسْماعِيلَ وَ إِسْحاقَ وَ يَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطِ وَ ما أُوتِيَ مُوسى وَ عِيسى وَ النَّبِيُّونَ مِنْ رَبِّهِمْ لا نُفَرِّقُ بَيْنَ أَحَدٍ مِنْهُمْ وَ نَحْنُ لَهُ مُسْلِمُونَ- بگو: به خدا و به آنچه بر ما فرستاده، و به آنچه بر ابراهيم و اسماعيل و اسحاق و يعقوب و اسباط فرستاده، و به آنچه به موسى و عيسى و پيغمبران از پروردگارشان ديده، ايمان آورديم، و ميان هيچ كدام از آنان تفاوت نمى گذاريم، و ما به خدا اسلام آورده ايم و تسليم به او هستيم.»

دين خدا اين است: ايمان آوردن به آنچه بر پيامبران گذشته از كتاب نازل شده، و آنچه به پيامبران متأخر از كتاب و حكمت و معجزه رسيده (و شايد تعبير «أوتى» در پيامبران متأخر دليل بر معجزاتى باشد كه به دست موسى و عيسى صورت گرفته).