[109] على رغم آنچه شخص بيننده ساده در حوادث دنيا و در ظواهر اجتماعى موجود در آن مشاهده مى كند، و آنها را وابسته به فلان يا فلان عامل مى داند، آنچه مى گذرد محكوم سنتهايى فطرى و كلى است كه خداوند آنها را در زندگى به جريان مى اندازد و از بالاى عرش بزرگ خود به تدبير آنها مى پردازد.پيشرفت و پسرفت ملتها و بزرگى و خوارى يا آسايش و بدبختى آنها همه اين ظواهر اجتماعى تصادفى و عرضى نيست كه شبيه به بنا كردن خانه اى يا كشت محصولى باشد، بلكه در فرمان قوانين ثابتى است كه خدا آنها را وضع كرده، بدان سبب كه بازگشت نهايى به خداوند سبحانه و تعالى است.«وَ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ وَ إِلَى اللَّهِ تُرْجَعُ الْأُمُورُ- و هر آنچه در آسمانها و در زمين است از آن خدا است، و كارها به خدا بازمى گردد،» [110] و يكى از اين سنتهاى محكم پروردگار ما كه آن را به تدبير خود در جهان به اجرا درمى آورد، اين است كه هيچ امتى بهترين امت نخواهد شد مگر اين كه مسئوليت اجتماعى خود را با بينش درست و اخلاص كافى به انجام برساند.«كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ- شما بهترين امتى بوديد كه براى مردم برآورده شديد.»شما امت (نيك) هستيد نه امت بد، و اين امتى است كه (برآورده شده) از آن روى كه رسالت سازنده و برآورنده آن است و خود سبب ساخته شدن خود نبوده است، و سپس (براى مردم) است نه عليه آنان، چه مسئوليت امت اسلامى دفاع از ناكامان و ستمديدگان و فراهم آوردن آسايش و امنيت و خوشبختى براى همه مردم است و ضامن اين مسئوليت اجتماعى آن است كه:«تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ- به نيكى فرمان مى دهيد و از