تفسیر هدایت جلد 1

صفحه ى 660

[179] بازشناختن مردمان پاكيزه از مردمان پليد، نتيجه طبيعى شكست است كه بر اثر آن همگان گرفتار فشارهاى گوناگون مى شوند، و در اين صورت منافقان فرومى ريزند و مؤمنان راستين محكم بر جاى خود مى ايستند و مقاومت مى كنند. پرسشى كه پيش مى آيد اين است كه: چرا خدا كه بر همه چيز قادر است فهرستى از غيب براى معرفى كردن افراد اين دو دسته نازل نمى كند؟

پاسخ: زندگى دنيا زندگى با مسئوليت است. و عالم غيب در آن جز به صورت جزئى دخالت نمى كند، پس مثلا: خدا به ميانجيگرى پيامبران مردم را به راههاى روشن علم و دانش هدايت مى كند، و بر مردم است كه به تفكر بپردازند و حقايق را از طريق آزمايشهاى زندگى اكتشاف كنند (همچون اكتشاف حقيقت افراد از طريق شكست).

پس بر ما لازم است كه از طريق روشهاى نشان داده شده به توسط پيغمبر پيروى كنيم و ديگر چشم به راه آن نباشيم كه خدا، جز از راه عادى، ما را بر هر امر كوچك و بزرگى از زندگى آگاه سازد.

«ما كانَ اللَّهُ لِيَذَرَ الْمُؤْمِنِينَ عَلى ما أَنْتُمْ عَلَيْهِ حَتَّى يَمِيزَ الْخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ- خدا مؤمنان را بر آن حالى كه شما اكنون در آن هستيد نخواهد گذاشت، تا آنكه پليد از پاكيزه جدا شود.»

پليد آن است كه بر راه نفاق مى رود، و پاكيزه آنكه به خدا ايمان راست و درست دارد.

«وَ ما كانَ اللَّهُ لِيُطْلِعَكُمْ عَلَى الْغَيْبِ وَ لكِنَّ اللَّهَ يَجْتَبِي مِنْ رُسُلِهِ مَنْ يَشاءُ فَآمِنُوا بِاللَّهِ وَ رُسُلِهِ وَ إِنْ تُؤْمِنُوا وَ تَتَّقُوا فَلَكُمْ أَجْرٌ عَظِيمٌ- و خداوند شما را بر غيب آگاه نخواهد كرد، ولى هر كس را كه بخواهد به پيامبرى خود برمى گزيند، پس به خدا و پيامبران ايمان آريد و پرهيزگار شويد تا مزدى بزرگ داشته باشيد،» [180] و همچون جهاد با جان، جهاد با مال نيز دليل بر اندازه تأثير ايمان در نفس است، به همان گونه كه بخل ورزيدن با مال، و مخصوصا در اوضاع و