لطفا منتظر باشید ...
آيات ديگر، ملائكه را از جهت طبيعت و وظيفه شان توصيف كرده است. و اين اولين بار است كه شكل آنها را مى
نماياند. اما اين وصف نمى تواند شكل آنها را براى ما مجسم سازد؛ زيرا نمى دانيم كه خود آنها چگونه اند
و بال هايشان چه سان است. و راهى نداريم جز آن كه بدون هيچ تصور مشخصى از آنها، به اين وصف اكتفا كنيم.ما نه مى توانيم به ذهن خود اعتماد كنيم؛ زيرا ممكن است خطا كند. و نه هيچ منبع قابل اعتماد ديگرى
دراختيار داريم تا به گونه اى معين شكل و هيئت آنها را براى ما توصيف كند.آن چه در قرآن آمده همين
مقدار و نيز آيه: ... ملائكة غلاظ شداددر توصيف جهنم است كه اين هم شكل و صورت آنها را مشخص نمى كند. آن
چه هم در روايات آمده، شكل و صورتى را مشخص نمى كند. او پس از اين سخنان، آگاهى از اين امور غيبى را به
خداوند منحصر مى نمايد.(28)هرجا كه قرآن از ملائكه سخن به ميان مى آ ورد، مفسر فى ظلال القرآن، از چگونگيِ آن اظهار بى اطلاعى
كرده، به ظاهر نص، بى هيچ تفسير و تبيين و توضيحى اكتفا مى كند. او درواقع از ملائكه هيچ نمى گويد؛
چون آن چه را هم قرآن گفته، توضيح نمى دهد.در داستان خلقت انسان، قرآن به حوادث و گفتگويى اشاره مى كند كه در عالم فرشتگان روى مى دهد.اما سيد
قطب از هر تبيينى سر باز مى زند و مى پرسد:ملائكه چه كسانى هستند و ابليس كيست؟خداوند چگونه با آنها
سخن مى گويد و آنها چگونه پاسخ مى دهند؟آن گاه مى افزايد:اينها و موارد مشابه آن، در قرآن از جمله
امور غيبى هستند كه خداوند علم آن را به خود اختصاص داده است. بنابراين ما اين غيب را به صاحبش وامى
گذاريم و آن چه براى ما درباره آن، حكايت كرده است، ما را بس است.(29)در داستان حضرت ابراهيم نيز از فرشتگانى كه از سوى خداوند براو به صورت انسان هايى وارد شدند،(30) يا
آن جا كه درقرآن در توصيف صحنه جنگ بدر، از مشاركت ملائكه در اين جنگ سخن مى گويد،(31) سيد قطب به بحث و
تفسير از ملائكه و چگونگيِ اعمال آنها نمى پردازد.در نهايت بايد بگوييم كه سيد قطب به ملائكه به عنوان نيروهاى الهى و غيبى، باورى استوار دارد، اين
همه را مخلوقات عظيم الهى مى داند و چگونگيِ آنها را از امور غيبيِ دست نيافتنى و پژوهش ناپذير تلقى
مى كند و در نتيجه، هرگونه سؤال از چگونگيِ آنها را بى پاسخ مى گذارد.
مشخصات جن و شيطان
سيد قطب در چند جاى تفسير خود با استناد به آيات، به جمع حقايق پراكنده اى مى پردازد كه در قرآن،درباره اين مخلوق الهى آمده است. نوشته او را در اين باره مى توان به شرح زير دسته بندى كرد:ابليس از نوع جن است، به استناد آيه: اى ابليس كان من الجن ففسق عن امر ربه.(32)جن از آتش آفريده شده است.ابليس در داستان خلقت آدم مى گويد: انا خير منه خلقتنى من ناراما نمى
دانيم چگونه؟اين مسئله اى است كه از حدود ادراك بشرى خارج است.(33)خلقت او پيش از انسان صورت گرفته است. خداوند در آيه27 سوره حجر مى فرمايد: والجان خلقناه من قبل من
نار السموم ....(34)آنها مى توانند انسان را ببينند حال آن كه بشر از ديدن آنها ناتوان است. انه يراكم هو وقبيله من حيث
لاترونهم.(35)در سوره احقاف شرح واقعه اى رفته است كه طبق آن، گروهى از جن قرآن را شنيدند، فهميدند و از آن متأثر
گشتند. بنابراين مى توان گفت كه آنها صداى انسان را مى شنوند و زبان او را مى فهمند.(36)آنها نيز همچون بشر، داراى اجتماعات انسانى، مانند قبيله هستند. انه يراكم هو وقبيله ....(37)آنها قادر به زندگى بر روى اين كره خاكى هستند، اگرچه جاى آنها را نمى دانيم.خداوند به آدم و ابليس،
هر دو امر مى فرمايد: اهبطوا بعضكم لبعضٍ عدو ولكم فى الارض مستقر ومتاع الى حين.(38)در داستان حضرت سليمان نيز آمده است كه اجنه در تسخير آن پيامبر الهى بودند و براى او در زمين به
كارهايى اشتغال داشتند. از اين مطلب نيز مى توان دريافت كه آنها قادر به زندگى بر روى زمين هستند.(39)
