لطفا منتظر باشید ...
ملائكه و جن در بيان مفسر الميزان
ملائكه مخلوقاتى هستند كه قرآن كريم در آيات متعددى از آنها نام برده است. در برخى از اين آيات،خداوند ايمان به آنها را در كنار ايمان به خدا، نبوت و معاد آورده است. و در بعضى آيات، امورى را به
آنها نسبت داده و در معدودى از آيات نيز آنها را توصيف كرده است. على رغم تعدد اين آيات، علامه تنها
در موارد انگشت شمارى، به بحث تفصيلى درباره ملائكه پرداخته و در بقيه موارد به اجمال از آنها گذشته
اند. در تفسير آيه: لكن البر من آمن باللّه ...(49)به اين توضيح اكتفا مى كند كه قسمت اول آيه به ايمان
به خدا و روز جزا و ملائكه و پيغمبران و كتب آسمانى اشاره مى كند كه جامع همه معارف و عقايد حقه اى است
كه خداوند از بندگان خود خواسته است.(50)و در تفسير آيه: آمن الرسول بما انزل اليه من ربه والمؤمنون
كل آمن باللّه وملائكته وكتبه ورسله ...(51)مى آورد: اين جمله: والمؤمنون كل آمن باللّه وملائكته ...تفصيل اجمالى است كه در جمله سابق بما انزل اليه من ربه ذكر شده است؛ زيرا آن چه بر پيغمبر نازل شده،
به ايمان و تصديق كتاب هاى آسمانى و فرستادگان الهى و فرشتگانى كه بندگان گرامى پروردگارند، د
عوت مى كند.بنابراين، كسى كه به آن چه از سوى خدا بر پيامبرش نازل شده، ايمان داشته باشد، به همه
اينها به نحوى كه لايق هر كدام باشد، ايمان آورده است.(52)ايشان آيه: ... ومن يكفر باللّه و ملائكته و كتبه و رسله ...را چنين معنا مى كند:هركس به خدا يا ملائكه
خدا يا كتب خدا يا رسولان خدا يا روز بازپسين كافر شود، يعنى هركس به هر يك از اجزاى ايمان كافر شود،
به گمراهيِ دورى افتاده است.و در خاتمه مى افزايد:علاوه بر اين، آيات قرآن گوياى اين است كه كسى كه
به هريك از آن چه در اين آيه ذكر شده، به طور جدا جدا كافر باشد، به حقيقت، كافر است(.(53)مفصل ترين موارد بحث از ملائكه در تفسير آيه 1 سوره فاطر،(54) و در داستان بشارت ملائكه به حضرت مريم
درباره حضرت عيسى است و نيز در بحث از جن، در تفسير سوره حجر به مناسبت آيه27 (55) و در تفسير سوره جن
مى باشد. با تأمل در اين موارد و ديگرموارد اجمالى مى توان به نظر علامه درباره اين موضوعات دست يافت.علامه معتقد است:1. علوم طبيعى نمى توانند در بحث از موجودات ماوراى طبيعى، چيزى را نفى يا اثبات كنند.اگر درخلال بيانات مزبور سخن از موجوداتى در ماوراى عالم طبيعت به ميان آيد، هرگز بحث هاى علوم
طبيعى نمى توانند نفياً و اثباتاً درباره آن، مطلبى بگويند؛ چه آن كه هر علمى متكفل بيان امور مربوط
به آن است.علمى كه از ماده و خواص آن بحث مى كند و وظيفه اش منحصر به همين قسمت است، حق ندارد در امور
ماوراى ماده دخالت كند و چنان چه بعضى از دانشمندان علوم مادى در اين قسمت اظهارنظرى كنند، بى مورد و
نابه جا است و درست مثل اين است كه يك دانشمند لغوى بخواهد از بحث هاى علم لغت، حقايق مربوط به آسمان
ها و افلاك را استخراج كند.(56)2.در بحث از اين موجودات، عقل و نقل، يعنى قرآن و سنت معتبر، منابع قابل اعتمادى هستند. در تفسير نقل،
از نظر ايشان:... روش صحيح بحث ايجاب مى كند كه ما اين بيانات را به همان معنا كه لغت و عرف مى فهميد قبول كنيم و در
تشخيص وضع مصاديق آنها از اين اصل كه در هر كلام قسمتى قسمت ديگر را تفسيرمى كند پيروى نماييم ....(57)بر همين مبنا ايشان به بحث از ملائكه و جن مى پردازد.
صفات ملائكه
علامه اشاره مى كند كه در قرآن كريم مكرراً كلمه ملائكه ذكر شده و نام هيچ يك از آنان برده نشده است،مگر جبرئيل وميكائيل. و از بقيه ملائكه با ذكر اوصافشان ياد شده است؛ مانند ملك الموت، كرام
الكاتبين، سفرة كرام بررة، رقيب و عتيد وغير اينها.(58)و بر پايه دو منبع قرآن و سنت، به توصيف ملائكه
مى پردازد. و از صفات و اعمال ملائكه كه خداوند سبحان در كلامش، و به دنبال كلام خدا، احاديث سابق ذكر
كرده اند:(59)1.ملائكه موجوداتى شريف و مكرمند كه واسطه بين خداى تعالى و اين عالم محسوس هستند، به طورى كه هيچ
حادثه اى از حوادث و هيچ واقعه اى مهم يا غيرمهم نيست مگر آن كه ملائكه در آن دخالتى دارند و يك يا چند
فرشته، موكل و مأمور آنند. اگر آن حادثه فقط يك جنبه داشته باشد، يك فرشته و اگر چند جنبه داشته باشد،
چند ملك، موكل برآنند.
