عفو در قرآن مجيد - عرفان اسلامی جلد 10

به هنگام آزار ديدن از مردم و هجوم طوفان غضب و خشم كه مى‏خواهد انسان را از مدار حق و حقيقت جدا كند ، به ياد خدا افتيد و به جناب حق پناه ببريد و به لطف و مرحمت او تكيه بزنيد و به خصوص به ياد اين حقيقت بيفتيد كه در اين دوره عمر از چه گناهان زياد و بزرگى كه شما مرتكب شديد او درگذشت و عفو كرد و شما را بخشيد ، پس به شكرانه عفو او از شما ، از مردم بگذريد و از خطا و آزارشان چشم بپوشيد و از آنان گذشت كنيد و براى ايشان از حضرت حق جلّ و علا طلب مغفرت نماييد و اگر لازم باشد به آنان نيكى و احسان كنيد تا با خداى مهربان هم‏سو گشته و هم اخلاق جناب او گرديد و قلب و روحتان هم‏رنگ آن حضرت شود .

عفو در قرآن مجيد

قرآن مجيد در دو جهت در مسئله عفو سخن دارد ، در يك جهت خبر از عفو الهى نسبت به خطاكاران توبه كار مى‏دهد و در جهت ديگر از مردم مى‏خواهد نسبت به يكديگر اهل گذشت و عفو باشند تا در اين زمينه با حضرت حق هماهنگ شوند .

عفو خداوند از بندگان

وَإِذْ وَاعَدْنَا مُوسى أَرْبَعِينَ لَيْلَةً ثُمَّ اتَّخَذْتُمُ الْعِجْلَ مِنْ بَعْدِهِ وَأَنْتُمْ ظَالِمُونَ * ثُمَّ عَفَوْنَا عَنْكُمْ مِنْ بَعْدِ ذلِكَ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ [405] .

و [ ياد كنيد ] زمانى كه [ براى نازل كردن تورات ] چهل شب با موسى وعده گذاشتيم ، سپس شما بعد از [ غايب شدن ]او گوساله را معبود خود گرفتيد ، در حالى كه [ به سبب اين كار بسيار زشت ] ستمكار بوديد . * سپس بعد از آن [ كار زشت ] از [ گناه ] شما درگذشتيم ، تا سپاس‏گزارى كنيد .

عنايت كنيد كه خداوند مهربان از چنان گناه سنگينى از گناهكاران بنى اسرائيل ، پس از تنبّه و بيدارى و توبه از زشتى عمل گذشت كرد و آنان را بخشيد ، بر ما بندگان لازم و فرض است كه از حضرت دوست متابعت كرده و از خطاى برادران و آشنايان و هر كس به ما آزار دهد به خاطر خدا گذشت كنيم و طرف خود را ببخشيم .

وَلَقَدْ صَدَقَكُمُ اللّهُ وَعْدَهُ إِذْ تَحُسُّونَهُم بِإِذْنِهِ حَتَّى إِذَا فَشِلْتُمْ وَتَنَازَعْتُمْ فِى‏الْأَمْرِ وَعَصَيْتُم مِن بَعْدِ مَا أَرَاكُم مَا تُحِبُّونَ مِنكُم مَن يُرِيدُ الدُّنْيَا وَمِنكُم مَن يُرِيدُ الآخِرَةَ ثُمَّ صَرَفَكُمْ عَنْهُمْ لِيَبْتَلِيَكُمْ وَلَقَدْ عَفَا عَنكُمْ وَاللّهُ ذُو فَضْلٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ [406] .

و يقيناً خدا وعده‏اش را [ در جنگ احد ]براى شما تحقّق داد ، آن گاه كه دشمنان را به فرمان او تا مرز ريشه‏كن شدنشان مى‏كشتيد ، تا زمانى كه سست شديد و در كارِ [ جنگ و غنيمت و حفظ سنگرى كه محل رخنه دشمن بود ] به نزاع و ستيز برخاستيد ، و پس از آن كه [ در شروع جنگ ]آنچه را از پيروزى و غنيمت دوست داشتيد ، به شما نشان داد [ از فرمان پيامبر در رابطه با حفظ سنگر ]سر پيچى كرديد ، برخى از شما دنيا را مى‏خواست و برخى از شما خواهان آخرت بود ، سپس براى آن كه شما را امتحان كند از [ پيروزى بر ] آنان بازداشت و از شما درگذشت ؛ و خدا بر مؤمنان داراى فضل است .