هفتمين آفت مجادله و مراء ، سخنان ناروا از قبيل دروغ و غيبت و امثال آنها است كه از لوازم كينه توزى است ؛ زيرا مراء و مجادله هرگز از كلامى كه به منظور نكوهش و توهين به طرف ايراد مىشود خالى نيست . گاهى مناظره كننده سخنان طرف را تحريف مىكند و در نتيجه مرتكب دروغ و افترا و دغل كارى مىگردد و گاهى نيز آشكارا طرف خويش را جاهل و احمق قلمداد مىكند .همه رفتار سابق الذكر از گناهان كبيره است و بگونهاى در قرآن و حديث نسبت به آنها تهديد شده است كه مىتوان گفت : از حد احصا بيرون است .مفضل بن عمر از امام صادق عليهالسلام روايت كرده كه فرمود :اگر كسى راجع به مؤمن مطالبى را بازگو كند كه بدان وسيله آبروى او را از ميان ببرد و حيثيت او را لكه دار سازد تا آن كه از ديدگاه مردم سقوط كند ، خداوند متعال وى را از حدود مرزهاى ولايت و دوستى خود بيرون مىراند و در حوزه ولايت و دوستى شيطان وارد مىسازد و شيطان هم از او استقبال نمىكند[119] .ابوبصير از امام باقر عليهالسلام روايت مىكند كه رسول خدا صلىاللهعليهوآله فرمود :ناسزا گفتن به مؤمن فسق و گناه ، كشتن او كفر و خروج از ايمان ، غيبت كردن او معصيتى نابخشودنى و حرمت مالش همسان با حرمت خون اوست[120] . فضيل از امام باقر عليهالسلام روايت مىكند :هر انسانى در پيش روى مؤمنى به وى طعنه زند و شخصيت او را مخدوش سازد به بدترين وضع مىميرد و حق اين است كه درخور اين وضع باشد ، مگر آن گاه كه به خير و نيكى روى آرد[121] .
8 ـ تكبّر و برترى جويى
جدال و مراء و مناظره معمولاً با تكبّر و اظهار برترى بر ديگران همراه است .مناظره در شرايطى صورت مىگيرد كه انسان مىخواهد زير بار حرف حقِ ديگران نرود و سعى مىكند آراى آنان را نپذيرد گرچه حقانيت آنان بر مجادله كننده ثابت و روشن گردد ، چون از آن بيم دارد كه مبادا غلبه و پيروزى آنان بر ديگران ثابت شود .حتى اگر عجز و ناتوانى و مغلوبيت او نيز بر ديگران محرز و علنى شود ، حاضر نيست صريحاً به اشتباه خويش اعتراف كند و بگويد : حق همان است كه طرف مقابل مىگويد .چنين روحيهاى نمايانگر تكبر و خود بزرگ بينى است ، همان كبر و خود بزرگبينى كه رسول خدا صلىاللهعليهوآله در مقام نكوهش از آن فرموده :اگر كبر و خود بزرگبينى حتى به مقدار ذرهاى در قلب كسى باشد به بهشت راه ندارد[122] .
لطفا منتظر باشید ...
